Том 1 № 1 (2009): КММАнын ЖАРЧЫСЫ

Бул иште И.К.Ахунбаев атындагы Кыргыз мамлекеттик медициналык академиясынын калыптануу жана өнүгүү тарыхы чагылдырылган. Авторлор медициналык ЖОЖдун өнүгүү жолдору жана көрүнүктүү илимпоз-медиктер даярдаган көптөгөн жогорку квалификациядагы врачтар жөнүндө кыскача айтып берүүгө аракет кылышкан.

Макалада кафедранын уюштурулган тарыхы, илимий иштери жана бүгүнкү күндөгү ахвалы берилет.

Бул баяндамада И.К. Ахунбаев атындагы Кыргыз мамлекеттик медицина институтунун госпиталдык терапия, кесиптик жана кан оорулар кафедрасынын тарыхы жана кафедранын 70 жыл ичиндеги жетишкендиктери тууралуу айтылган. Кыргыз мамтекеттик
медициналык институтунун (КММИ) госпиталдык терапия кафедрасы 1941 жылы Улуу атамекендик согуш учурунда Кыргыз ССРнын Фрунзе шаарына Харьков жана Ленинград шаарларынан эвакуацияланган окумуштуулардын катышуусунда уюштурулган. Ошондой эле баяндамада 70 жыл ичиндеги кафедрада иштеген окумуштуулардын саламаттык сактоо кадрларын даярдоодогу, медициналык илим жана билим берүүсүнө кошкон чоң салымдары жөнүндө айтылат.

Макалада Кыргыз мамлекеттик медицина академиясынын ички оорулар кафедрасынын гематология доценттик курсунун негизинде тузулген гематология илимий борборунун басып еткон жолдору жана келечеги чагылдырылган.

Профессор Кожокматов Сатынды Кожокматович начал свою трудовую деятельность в шахтерском горо­де Сулюкта, Ляйлякского района, Ошской области, как хирург общего профиля. Много лет он заведовал хи­рургическим отделением, выполняя сложнейшие опера­ции на грудной и брюшной полостях. Выезжал на все вызовы, оказывая помощь и урологическим, и гинеко­логическим больным. Он же был и анестезиологом, впервые в г. Сулюкта внедряет эндотрахеальный нар­коз. Среди хирургических больных в отделении все же доминировали больные с повреждениями костей опор­но-двигательного аппарата, которые требовали особого внимания, знания, умения вовремя соориентироваться в обстановке и принять соответствующее решение. При­ходилось неоднократно спускаться в шахту, изучать обстановку под землей, выявлять причинные факторы травматизма при авариях, обвалах и т.д.

Макалада КММАнын соттук медицина кафедрасынын түзүлүү жана өнүгүү тарыхы, анын илимий багыты тууралуу маалыматтар берилет.

Историческим шагом стало Постановление СНК РСФСР от 10 июля 1930 года, где было впервые указано о наборе абитуриентов в КазГМИ. Директором нового вуза стал крупный госу­дарственный деятель проф. С.Д. Асфендияров, который приступил к обязанностям 2 декабря 1930 года. Подготовительные занятия 255 студентов начались с 1 февраля. Среди первокурсников было 51,9 % казахов, 11,4% лиц восточных национальностей, 36,7 % русских. К 1934 году штат ППС стал полностью укомплектован, но материально-техническая база вуза оставалась чрезвы­чайно слабой. В 1936 году состоялся первый выпуск врачей (66 человек).

Макалада КММАнын Комбустиологиялык курсу бар Анестезиология жана Реанима­тология кафедрасынын түзүлүү жана өнүгүү тарыхы, анын илимий багыты тууралуу маалыматтар берилет.

Кесиптик оору клиникасы жана курсу жонундо баяндама.

Кыргыз мамлекеттик медициналык институтунун алдындагы психиатрия кафедрасынын тарыхы 1942 - жылы башталган. Анын өнүгүшүнүн тарыхынан көрүнүктүү клиницист профессорлор Н.В.Канторовичтин, А.И.Дурандинанын жана В.З.Соложенкиндин ишмердиги жана илимий мурастары менен байланышкан маанилуу үч мезгилди бөлүп көрсөтүүгө болот. Психиатрия кафедрасы бардык мезгилде психикалык ден - соолукту коргоо тармагында адистерди даярдоодо илимий -агартуучулук, усулдук жана дарылоо диагностикалык борбор болгон жана болуп кала берет. Кафедранын тарыхында анын негиз салуучулары түптөгөн кызматкерлерзш бир нече мууиу жана салт санаалары алмашкан менен терең изин калтырды.

Статьяда  кафедра  башчылары,  алардын  илимий  иигтеринин  жана  кийинки илимий муунду даярдоодогу негизги багыттары берилген.  Кафедранын кадрдык потенциалы жана соңку убакытагы илимий багыттары көрсөтүлгөн.

Фосфорная промышленность в Казахста­ не является одной из ведущих отраслей. Удельный вес ее среди государств СНГ составляет более 90 %.

Паразитарные болезни, помимо отрицательного влияния на здоровье людей, наносят че­ловеческому обществу огромный экономический ущерб. В связи с этим особое значение приоб­ретают ранняя диагностика паразитозов и полное выявление всех инвазированных людей, что позволяет уменьшить затраты на лечение больных и снизить наносимый инвазиями социально-экономический ущерб. Серологические реакции в настоящее время являются основным методом первичного скрининга в системе мероприятий по ранней диагностике паразитозов.

Экпериментальные исследования животных, подвергнутых сурьмяной интоксикации, свидетельствуют о повышении активности некоторых клеточных ферментов на начальном этапе токсического воздействия сурьмы. В поздние сроки отмечается снижение активности этих фер­ментов, что вероятно связано с ингибированием индуктивной фазы метаболизма клеток, а также энергетических процессов в клетке. В конечной стадии интоксикации выявлены ультраструктурные нарушения субклеточных структур.

Нейроналдык жана глиалдык клеткалардын ёлъшъ жана травманын тасиринен аксондордун жараттануусу адамдарда да, ошондой эле жаныбарларда да баш мээнин травмасынын (БМТ) патофизиологиясына таасир этет. Оорулулнун жараттанган баш мээси жана эксперименталдык жаныбарлардын өлгөн нерв клеткалары апоптоз, же болбосо некроз түрүндөгү морфологиясы демонстрациаланат. 6 эпсперимент жургъзългён жанабарлардан травманын 1-5- күндөрүндө апаптоз түрүндөгө өзгөргөн нейрондор мээнин козголгон бөлүгүндө идентификациаланган, жана ошондой эле 7- күндө козголгон мээнин көп алые эмес айланасында байкалган.

Адам баласынын жүрөгүндөгү сол лимфалык тамырларынын жыйындысынын лимфангиону 24 труп материалдардынан алынган адамдардын (35-60 жаштагы) эркек жана аялзатынын жүрөгү изилденип, окуп, текшерилген. Бул изилдөөлөрдүн жыйынтыгы болуп өсүп жетилген адамдарда - жүрөктүн сол лимфалык тамырлары 45-60 лимфангиондон турары табылды, жана алардын ичинде 30-35 сандагы лимфангиондор - ички лимфалык тамырларда жайгашып, 15-25 лимфангион сырткы лимфалык тамыр системасында жайгашышат. Бул изилдөөдө адам баласынын орто жана жетилген курактагы жүрөктүн ички жана сырткы лимфалык тамыр системасындагы лимфангиондордун саны, аны түзгөн миоциттер, ошондой эле узундугу, туурасы жана көлөмү, жайгашышы аныкталган.

Азыркы убакта тоолуу аймактардын климаттык өзгөрүүлөрүнө биринчилерден болуп организмдин иммундук системасы жооп берет. Ушул себептен иммундук органдардын микроскопиялык түзүлүшүн изилдөө абдан чоң мааниге ээ. Иммундук органдардын морфологиялык өзгөрүүлөрү, организмдин тоолуу аймактарга адаптациялануу процесстеринин бирден-бир көрсөткүчү болуп бере алат.

Желтый фосфор относится к самой лету­чей и активной форме фосфора. Он мягок, легко рас­творим в различных органических растворителях. В темноте он флюресцируется бледно-желтым цветом. При обычной температуре он испаряется с образовани­ем желтого тумана, который стелется по низу, так как в4,3 раза тяжелее воздуха. Технологический процесс по­лучения желтого фосфора сопровождается выделением в воздушную среду производственных помещений ряда токсических веществ (пары желтого фосфора, с окси­дом фосфора, фосфином и фтористым водородом) содержание которых во много раз превышает ПДК.

Бийик тоолуу катаал шартгардын адамга жана жаныбарларга тийггзген терс таасири бүгүнкү күндө актуалдуу проблемалардын бири болуп саналат. Ар түрдүү жагымсыз шарттардын негизинде бийик тоонун гипоксиясы ак кандын клеткаларынын реакциясына алып келиши толук изилдене элек. Бийик аймакка келгенден кийин реадаптациянын жүрүшү жана ак кандын клеткаларынын морфофункционалдык өзгөрүшүн изилдөө практика жүзүндө ишке ашырыла элек.

В опытах на крысах показано, что тиреоидные гормоны в малых дозах повышают устой­чивость организма к воздействию антагонистических стрессоров —теплового (t 40-42°С в течение3 ч) и холодового (t 4-6°С в течение 3 ч) различной сложности - изолированному и комбиниро­ванному с иммобилизацией за счет активации локальных стресс-лимитирутощих систем миокарда- белков теплового шока (HSP 70) и антиоксидантных (супероксиддисмутаза, каталаза, суммарная антиоксидантная активность) в результате специфического воздействия на генетический аппарат клеток. Полученные данные доказывают важную роль тиреоидных гормонов в антистресс системе организма.

Ак пародасы жок чычкандардын эксперименталдык баш мээ травмасында, баш мээнин нейрондорундагы түзүлүштүк өзгөрөштөрдө изилдөө. Изилдөөлөрдүн жыйынтыгы менен биз мээ тканында перицелюллярдык шишик, нейрондордун некрозу, ошондой эле мээ клеткалардын кобушун жана лизис болуп нейрондордун бузулушун байкадык. Травма болгон ткандын айланасында кан тамырлар жана капилярлар бош калган, кан тамыр айланасында шишик пайда болгон. Мээнин сырткы бөлүгүнүн түзүлүшү бузулбагандай көрүнгөнү менен, көпчүлүк нейрондордо апаптоз белгилери байкалган, хроматиндердин конденсациясы, цитоплазманын коюлушу.

 Көкүрөк көөдөнүндөгү лимфалык бездеринин анатомиясы 151 адам органокомплексинен алынган ар жаштагы кишинин органынан алынып изилдөнгөн. Ар түрдүү вариантта жайгашкан лимфалык бездердин топографиясы изилдөнип, текшарилди. Лимфалык бездеринип жаш өзгөчөлүгү менен өзгөчөлүк айырмачьшыгы белгиленди жана изилдеп табылды.

Одной из основных задач технологии лекарств является разработка теоретических основ и методов производства новых лекарственных субстанций и препаратов с их использованием. Наиболее перспективными в настоящее время являются субстанции растительного происхождения, на основе которых создаются фитопрепараты.

2005-2010 жылдарга Казакстан Республикасындагы ден соолукту сактоону онуктуруу жана реформалоо мамлекеттик программасын ишке ашыруудагы ден соолук сактоо уюмдары менен мекемелеринин жумушунун соңку натыйжаларына жетүү даражасын аныктоого жана баалоого мүмкүндүк бере турган маалымат-аналитикалык жүйөсү иштелип чыкты.

В условиях рыночной экономики показатели качест­ва превратились в главный фактор конкурентной борь­бы и научно-технического прогресса [1]. Одним изуниверсальных подходов в существенном повышении качества является применение инновационной модели
управления организацией - системы менеджмента каче­ства (СМК) в соответствии с международными стандар­тами ISO серии 9000 [4, 8].

Проанализирована медицинская помощь в лечебно-профилактических учреждений Южно-Казахстанской области, проведен анализ правильного ведения историй болезни, конст­рукции диагноза и организационной деятельности лечебных учреждений.

Макалада Кыргыз Республикасындагы мээрмандык иштин жана билимдин өнүгүшүнүн тарыхый - социалдык негиздеринин өзгөчөлүктөрү каралат.

Ушул изилдөөдө Кыргыз Республикасындагы (2006) АИЖВ-инфекция боюнча эпидемиологиялык жагдай жана 6 курстун дарылоо факультетинин студенттерине АИЖВ/ИЖОС боюнча киргизилген модулдун жыйынтыгы көрсөтүлгөн. АИЖВ-инфекция боюнча эпидемиологиялык жагдай улантылууда жана кошумча инфекциялар менен оорулардын саны жылдан жылга көбөйүп жатат. АИЖВ/ИЖОС боюнча модулду өткөндөн кийин студенттердин билимдери 42,04%тен 83,72%ке чейин көтөрүлдү, бул АИЖВ-инфекция маселесин институционализация кылуу керегин далилдеп жатат, ошондой эле баардык окуу программаларды кайтадан карап чыгуу керек.

Бул жазылмада үзгүлтүксүз билим алуу системасында дипломдон кийинки окутуунун ээлеген орду, негизинен анын жогорку даражалуу адистин коомдогу руханий дүйнөсүнүн  жаңыланышына жана өсүшүн багытталган. Бүткүл дүйно жүзүнө белгилүү болгондой, адамдардын билимдүүлүгүнүн деңгелинин жогорулашы жашоонун сапатынын жогорулашына түзден-түз байланыштуу. Билим тармагына киргизилип жаткан инвестициялар капиталды ашыкча ондурууге ынгайлуу шарт болуп келе жатат. Азыркы күндө экономикасы ыңгайлуу өсүп бара жаткан көп өлкөлөрдө үзгүлтүксүз билим алуу системасына өтуп жатышат. Ушундай системага өтүү негизги алган билимдин жараксыз болуп калбашынын жана анын эң керектүү экендигинин жолу болуп эсептелет.

Введение. Радикальные социально-экономические преобразования выдвинули целый ряд сложнейших ор­ганизационно-правовых и экономических проблем по реформированию системы здравоохранения. Изменение условий функционирования государственных структур в сфере здравоохранения Кыргызской Республике, пе­реход к рыночным отношениям, сформированные взаи­моотношения медицинской науки и практики заставля­ют искать совершенно новые подходы к организации и методическому обеспечению подготовки, переподго­товки и повышению квалификации специалистов сис­темы здравоохранения [1].

Фармация тармагы үчүн жогорку билимдүү адистер КММА-да 1981 жылдан баштап даярдалып келүүдө. Бардыгы болуп 1200-дөн ашык адистер бүтүрүлүп чыгарылды. Окуу процесси мамлекеттик билим берүү станщартына ылайык өткөрүлөт. «Фармация» адистиги боюнча билим беруу стандартынын модернизациялоонун зарылдыгы жөнүндө жыйынтык көрсөтүлдү.

РОЛЬ ИНТЕРАКТИВНЫХ ИГР В ПРОЦЕССЕ ОБУЧЕНИЯ НА КАФЕДРЕ ГОСПИТАЛЬНОЙ ДЕТСКОЙ ХИРУРГИИ

Исследование помещений выявило «критические точки» микробного загрязнения в «чистых помещениях»: ручки дверей, вытяжка (решетка), выключатели электричества, рабоча; поверхность столов, стены, раковина для мытья посуды, которые не соответствуют СТ РК по пс-
казателям ОМЧ. «Критическими точками» микробного загрязнения при исследовании оборудований являют; и места подсоединения дополнительных трубок к выходным отверстиям - кранам, соски для за­полнения, щиты управления оборудованием. Они не соответствуют СТ РК по показателям ОМЧ и СанПиНу по показателям бактерии вида Е. coli. Были внесены предложения в программу санитарных мероприятий, проводимых на фабрике в частности по изменению периодичности обработки моющими и дезинфицирующими средствами как помещений, так и оборудований, улучшить контроль над сменой и очисткой технологическской одежды.

Оорулуу адамды дарылоо, туура диагноз кою,  орууларды алдын ала болтурбоо учун келечектеги врачтар, адамдын түзүлүшүн, ички органдарынын кызматын, кан - тамырларын өтө так,  туура  билимге  ээ  болушу  зарыл.  Ошондуктан  анатомия  жана  топографиялык  анатомия сабагы  адамдын  түзүлүшүн  жыныстык  жана  жаш  өзгөчөлүктөрүн  ошондой  эле  сырткы катмарынан  ички  түзүлүшүнө  чейин  окуп үйрөнүүдө  мааниси  эң  чоң.  Анатомия  жана топографиялык  анатомия  сабактары практикалык  тапшырмаларды  (өз  алдынча  иштөө)  жана лекцияларды камтыйт.  Өз алдынча  иштөө учун студеттерге - усулдук сунуштар,  схемалар, жана ички органдардын препараттары керек болот.

При разработке фитопрепаратов “Фитолек” большое внимание уделяют на анализ содержания тяжелых металлов и их аналогов в растениях произрастающих в различных типах почв.

В статье описываются результаты педагогического эксперимента по использованию технологии мультимедиа в курсе лекций по нормальной физиологии человека проводимого авто­рами в течение двух лет. Эксперимент был направлен на исследование эффективности реализа­ции в лекционном курсе теоретически сформулированных авторами функций мультимедиа в лекционном процессе. В результате исследования авторами была решена задача поиска опти­мальных условий, приводящих к наилучшему усвоению материала.

В данной статье отражена система здравоохранения в которой сохраняется тенденция к увеличению количества неудовлетворенных потребителей медицинских услуг и соответственно количества экспертиз, связанных с профессиональной медицинской деятельностью

Меднцинаны маалыматташтыруу шартында медициналык билим берүү системасынын эң маанилүү маселеси болуп студенттердин маалымат маданиятын калыптандыруу жана өөрчүтүү саналат. Ал ийгиликтүү социалдык көнүгүп кетүүгө жана изгибилгиликтүү иш жүргүзүүгө өбөлгө түзөт. Маалымат маданиятын калыптандыруу - бул бүтүндүк жана чар тараптуу көйгөй. Мында аны чечүүгө үзгүлтүксүз билим берүүнүн бардык тепкичтери
камтылган. Азыркы учурда биздин минбарда жогорку медициналык билим берүү системасында маалымат маданиятын өөрчүтүүнү камсыз кылган маалымат сабактарын окугууга арналган илимий изилдөөлөр жүргүзүлүүдө.

КазУМУ-нын микробиология кафедрасында 40-жил бою Олимпиада жургузулген тажирибеси бар. Бул Олимпиада студенттерге сабак материалдарын кызыкты түрдө кайталаута жардамдашады, мугалимдерге студенттердин билим денгейин, дайындыктын ошол жерлерин аныктайды; кафедра башкармалари мугалимдердин билим денгейин жогары неме темендиликтерин растайды, факультеттердин, топтардин арасында тигилердин дайындалу денгейин оку тилине, оку түрине байланысты (келисим неме грант). Эгерде Олимпиаданы башкада жогоргу оку орнуларымен өткызгендей болсо, анда түрлү оку орындарындагы студенттердин билим денгейин салыштыру болоду.

Введение. Новые задачи и ориентиры высшего об­разования, связанные с реформами системы здраво­охранения, вариативность его содержания, многообра­зие образовательных систем привели к становлению во многом новых организационных форм, методов и средств обучения. Совершенствование системы профес­сиональной подготовки будущих специалистов в ВУЗе связано, прежде всего, с использованием инновацион­ных образовательных технологий.[4,5 ].

Чет тили сабагында колдонулган окуу-кептик жагдайлардын окутуу жана демилге туудуруучу кызматы окутуунун натыйжасын жогорулатууга жана белгиленген усулдук максатка жеткирет, ошондой эле студенттерди чет тилде маек курууну стимулдаштырат.

Фармация боюнча жогорку билим беруунун системасы азырки фармация тормагинин талабына толугу менен жооп берет албайт. Эл аралык стандартка туура келген жогорку сапатуу адистерди дардоо максатында фармацевтикалык жогорку билим берууну реформалоонун зарылдыгы негизделип көрсөтүлдү.

ЭФФЕКТИВНОСТЬ ИНТЕРАКТИВНЫХ ИГР ПРИ ИЗУЧЕНИИ ХИРУРГИЧЕСКИХ ЗАБОЛЕВАНИЙ ДЕТСКОГО ВОЗРАСТА