Том 5 № 5-6 (2018): КММАнын ЖАРЧЫСЫ

Корутунду: Беренесинде талданган натыйжалары внедренных иш-чаралардын системасын оптималдаштыруу боюнча инфекциялык контролдоо боюнча Улуттук госпиталда учурда МЗ КР. Облусунда киргизилген жугуштуу оорулардын мо иш-чаралар системасын оптималдаштыруу боюнча инфекциялык контролдоо көбөйтүүгө мүмкүндүк берди жалпы көрсөткүчү мониторинг жана баалоо инфекциалык контрол Улуттук госпиталда карата 19,8%, ал олуттуу жогорулатат коопсуздугун медициналык жардам көрсөтүү үчүн да, пациент да, ошондой эле медициналык персонал үчүн. Чыгымдардын көбөйүшү системасын оптималдаштыруу инфекциялык контролдоо 15,2% Улуттук госпиталда көбөйтүүгө мүмкүндүк берди жалпы аткаруу пайызы критерийлерин ИК боюнча прачечному комплекси 50%; операциялык блоктору болгон 37,5%, медициналык таштандыларды башкаруу карата 28,6%; медициналык жол-жоболордун коопсуздугун 22,7%; борбордук стерилдоо болуму 12,5%.

Административдик колдоо жана түзүү стереотипа умтулууну болуп негизги механизми болуп натыйжалуулугун жогорулатуу системасынын инфекциялык контролдун Улуттук госпиталда.

Корутунду. Бул макала 2018–жылдын башына таандык Кыргыз Республикасындагы АИВ/ИЖОСтун эпидемиологиялык жагдайы боюнча маалыматтар көрсөтүлгөн. АИВга чалдыккан адамдардын саны жылдан жылга өсүүдө. 2018 жылдын 1-январына карата АИВга чалдыккан адамдардын саны 7948ге жетти, анын арасында 7532си КРнын жарандары. Эн көп АИВга чалдыккан адамдардын арасында 20-50 жаш курактагы адамдар түзөт, алардын саны 6774ту түздү, ал эми туу чокусу болуп 25-49 жаш болуп, алардын саны 5556ны түзду.  АИВ/ИЖОС көптөгөн суроолору чечилбеген медициналык-социалдык көйгөй катары болуп келе жатат. Бул көйгөйдү чечүүдө мамлекеттин гана эмес, ошондой эле өкмөттүк эмес уюмдардын күчтөрүн жумшоо өтө зарыл.

Изилдоо объектиси: журок жана перикард жаракаты менен 146 жабырлануучу.

Изилдоо максаты: Журок жаракаты менен жабырлануучулардын тактикалык чечимдерин тандоо объективизациясы болду.

Эмгекте перикард жаракаты жана журок жаракаты болгондо хирургда жабырлануучуга керектуу инструменталдык изилдоого эч кандай мумкунчулук жана убакыт жок экени жонундо илимий жактан негизделген тушунук бар. Ошондуктан мындай озгочо кырдаалдарда журоктун жаракатына клиникалык-прогностикалык критерий боюнча артыкчылык беруу керек: жаракат жагдайлары, негизги жаракаттын орду «Грекова аймагында», опко дем алуусу, гемопневмоторакстын таасири, теринин абалы, кан басымы, кан тамырдын кагышы, ооруганы, журоктун тондору, дем кыстыгуунун болушу, акыл-эстин абалы, зрачоктун рефлекси жана борбордук веналык кан тамыр басымы, журок тампонадасынын бар болушу же жок болушу менен аныктала турган динамикалык корунушу. Клиникалык-прогностикалык критерийлери менен субъективдуу жана объективдуу баа беруу хирургдарга журок жаракаты боюнча оптималдуу турун тандап тактикалык чечим чыгарганга жардам берет. Ооруканага кабыл алуу учурунда журок жаракатына оз учурунда жасалган ыкчам кийлигишуулор негизинен бул клиникалык-прогностикалык критерийлердин оорчулугун эске алуудан коз каранды. Тактикалык чечимдердин турун тандоону оптималдаштыруу операциядан кийинки оорулардын кабылдашын текшеруу тобуна салыштырганда негизги топто 10,1%га, олумду текшеруу тобу менен салыштырганда 7 %га негизги клиникалык тобунда азайтканга жардам берди.

Изилденгендердин ичинде 109 (85,8%) эркек 18 (14,2%) аял болгон. Жабыркагандардын жаш курагы 17 ден 82 жашка чейин. Бейтаптардын орточо курагы 42,4±5,6 жаш болду. Баш-мээсинен оор жаракат алган 127 оорулуулардын арасында 8 бейтап каза тапты. Бул изилдөөдө өлүмдүн жалпы пайызы 6,3% түздү.

Баш-мээсинен оор жаракат алган 127 оорулуулардын маалыматтары талданган. Жабыркагандардын жаш курагы 17 ден 82 жашка чейин. Изилденгендердин ичинде эркектер – 109 (85,8%), аялдар – 18 (14,2%).

Жоон ичегинин рагын хирургиялык дарылоодо диагностикалык жана дарылоолук мүнөздөгү олуттуу көйгөйлөр жаралат. Бул эмгекте жоон ичегинин рагынын ичегинин бүтөлүп калуу жана тешилип калуу кабылдоо формаларынын диагностикасы жана дарылоосу боюнча заманбап көз караштар келтирилди. Адаттагы хирургиялык онкологиялык принциптерди сактоо оорулуунун клиникалык көрсөткүчтөрү жана башка клиникалык-диагностикалык параметрлери менен тең салмактуу болушу керек. Жоон ичегинин рагын кабылдоо шарттарында жоон ичегинин мультивисцералдык резекциясын ишке ашыруу бардык эле учурларда мүмкүн эмес. Бул изилдөөдө жоон ичегинин кабылдаган рагын хирургиялык дарылоонун жана кошумча дарылоону жакшыртуу маселелери каралды. Жоон ичегинин бүтөлүп калган рагында келечектүү жана оңой жеткиликтүү ыкмасы болуп, эндолюминалдык жоон ичегини стенттөө эсептелет. Жоон ичегинин стенттери операция жасалбай турган шишиктер менен жабыркаган орулууларды дарылоодо алгачкы дарылоо каражаты катары же хирургиялык кийлигишүүнүн астында даярдоо ыкмасы катары колдонулат.

Баш мээнин жарааттык чайкалуусунан жабыркаган 114 бейтаптын диагностика жана дарылоо натыйжаларнына талдоо боюнча изилдөө аткарылган. Бейтаптардын курагы 18 жаштан 75 жашка чейин болгон. Эркектер 98 (86,0%), аялдар - 16 (14,0%) түзгөн. Орточо курак 36 жаш болду.

Баш мээ жаракаттарынын оордугун аныктоодо КТ жана ЭЭГ алдыңкы ыкмаларга кирди. Топографиялык ЭЭГ картанын жана КТ жардамы менен ар түрдүү баш мээ жаракаттарын тактоодо түзүү, баш мээнин очоктук жараланышын анатомиялык бөлүктөр боюнча диагностикалоого мүмкүнчүлүктөрдү берди, баш мээни изилдөөдө табылган биоэлектрикалык активдүүлүгүнүн жана анатомия топография жараланган очоктордун өзөчөлүктөрүн жаракат оорусунун өтүшүндө изилдөө, алынган жаракаттын оордугун, так басымын, өткөрүлүүчү дарылоонун таасирдүүлүгүнүн келечегин так аныктоого мүмкүнчүлүктөрдү берет.

Изилдөө объектиси: Баш мээ жарааты менен айкалышкан көз жарааты бар 441 бейтаптын текшерүү жана дарылоо натыйжалары берилген.

Изилдөө ыкмалары: Бейтаптар клиникалык, рентгендик, офтальмоскопиялык ыкмалар, көрүү талааларын аныктоо жана көз түпкүрүн текшерүү менен изилденген.

Алынган натыйжалар: Баш мээ жарааты менен айкалышкан көз жараатынын жаңы иш классификациясы иштелип чыккан; баш мээ жарааты менен айкалышкан көз жараатынын оордугун баалоо алгоритми аныкталган; баш мээ жарааты менен айкалышкан көз жараатында берилүүчү жардамдын көлөмүнүн стандарттары даярдалган.

Авторами проанализированы результаты комплексного лечения 35 больных с политравмой, в том числе 23 (65,7%)  больных с повреждениями костей конечностей, 12 (34,3%) больных с повреждениями костей таза, лечившихся в    отделении политравмы ГКБ № 4 г. Алматы за период с 2017 по 2018 гг. Разработанная щадящая иммобилизация нижней конечности у пострадавших с политравмой обеспечивает адекватную фиксацию и вытяжения нижней конечности  в реанимационном периоде, а также во время экстренного наружного остеосинтеза аппаратом внешней фиксации костей голени либо бедра. Внедрение хирургической тактики лечения больных в остром периоде политравмы с использованием малоинвазивной технологии фиксации переломов позволили обеспечить раннюю стабилизацию состояния пострадавших, избежать диагностических ошибок и получить положительные результаты лечения в 98% случаях.

Статья посвящена обзору литературных источников по оценке тяжести повреждения и тяжести состояния пострадавших при политравме. Приведены современные методы объективной оценки тяжести повреждения и прогнозирования исхода травматической болезни. При оценке тяжести повреждения учитываются как анатомические показатели, так и физиологические параметры, которые характеризуют ответную реакцию организма на тяжелую травму. Известные объективные методы оценки повреждений при политравме как за рубежом, так и в странах СНГ имеют ряд недостатков в плане учета всех факторов, влияющие на прогноз политравмы. Проблема разработки универсальной оценочной шкалы при политравме связана с многообразием повреждений и функциональных нарушений, происходящих в организме пострадавшего и малоизученностью предикторов исхода травмы. Авторы отмечают необходимость дальнейшего совершенствования способов оценки тяжести состояния пострадавших с политравмой. Данная проблема является перспективным направлением развития хирургии повреждений.

Резюме: балдардын метаболикалык синдромунун анамнезинин изилдөөлөрүнүн негизги коркунуч факторлору ата-энесинин оорулары, биринчиден гипертоникалык оорулар, семирүү жана кант диабети менен ооругандыгы, баланын жаңы төрөлгөн кезиндеги салмагы жана боюнун көрсөткүчтөрү, ошондой эле балдардын кандайдыр бир оору менен ооруп айыккандыгы болуп саналат. Метаболикалык синдром менен ооруган кыздардын саны эркек балдарга караганда  3,7%га көп жана алардын орто жашы 12,0±0,44 болгон.

Резюме. В статье представлены результаты клинического и лабораторного обследования детей раннего возраста из многодетных и малодетных семей. Особенностью клинического течения ВП у детей из многодетных семей являются: крайне отягощённый анамнез заболевания, поздняя госпитализация с клиническими симптомами, опасными для жизни. 

Корутунду: макалада өтө сейрек кездешүүчү, он беш жашар баланын өнөкөт гранулематоздук кандидозунун клиникалык учуру динамикада каралган. Дарт ымыркай кезинде эле пайда болуп, 6 жаш курагында гана аныкталган жана баштын чач капталган бөлүгүндө, тулку бойдо, колдун манжаларында жайгашып, темир жетишсиздик анемия жана аскаридоз менен коштолгон. Тогуз жыл өткөндөн кийин оору кайрадан козголуп массивдүү кабырчыктар жана карттар менен капталган түйүндөр пайда болгон. Флуканозолдун, витаминдик дары-дармектердин комплекстүү дарылоосунан жана эскадерм, 10% күкүрт-салицилдик майын аймактык колдонуудан жакшы натыйжа чыккан.

Корутунду. Макалада илимий жана атайын окуу тексттеринде кездешүүчү медициналык терминологиялык лексиканын кыскача лингивистикалык талдоосу берилип, алардын маанисин чечмелөөнүн ыкмалары аталат. Студент-медиктерди орус тилине окутууда практикалык максаттардын жүзөгө ашырылышы кесиптик лексиканы өздөштүрүүдөгү көндүмдөрдү жана жөндөмдүүлүктөрдү калыптандырууну камсыздайт.