Том 1 № 1 (2012): КММАнын ЖАРЧЫСЫ

АКАДЕМИК САНЖАРБЕК БАКИРОВИЧ ДАНИЯРОВ: ПЕДАГОГ, УЧЁНЫЙ, ОРГАНИЗАТОР

ИСПОЛЬЗОВАНИЕ И БЕЗОПАСНОСТЬ ЛЕКАРСТВЕННЫХ СРЕДСТВ: ПРОБЛЕМЫ И ПЕРСПЕКТИВЫ В КЫРГЫЗСТАНЕ

генетические механизмы развития высотной легочной артериальной гипертензии

Кыргызстандып окумуштууларынын эмгектерине, анын ичинде медициналык илим боюнча жарык көргөн илимий эмгектерге SciVerse (http www. scopus.coni )дүйнөдөгү эң чоң бирдиктуу рефераттык маалымат базасынын 1995-2011 жылдары жүргүзгөн анализи сунушталган. Кыргызстандын бир катар илимий жана билим берүү мекемелеринин анын ичинде И.К.Ахунбаев атындагы КММАнын медицина боюнча илимий эмгектерди жарыялоо активдүүлүгүнө баа берилди. Салыштыруу үчүн дүйнөдөгү алдыңкы өлкөлөрдүн ичимий мекемелеринин рейтингдери колдонулду. Кыргызстандын медицина боюнча окумуштууларынын илимий эмгектеринин сапатын жана жарыкка чыгаруу жолдорун жогорулатуу боюнча сунуштар талкууланууда.

Изилдөөдө орто - Тянь-Шань (Каракол, Нарын, Мин-Куш - 1800 — 2300 м.) жана бийик тоолуу Памир-Алай (Сары-Таш, Даурат-Коргон, Мургаб - 3000-4500 м.) менен Гималаи (Непал, Вактипур ш.,1402 —2791 м.) жана Аравия жарым аралынын (Йемен, Аль-Гуера 2200 —2800 м.) бийик тоолуу аймактарда жашоочуларынын тукум улоо (менархе, тукум беруу жөндөмү), кош бойлуулук менен төрөт жүрүш шарттары, гемодинамикалык
жана гемостаздык адаптация өзгөчөлүктөрү салыштырма бааланган.

Изилдөөнүн максаты - бүткүл дуйнолук саламаттыкты сактоо уюмунун PAL стратегиясы боюнча саламаттыкты сактоо мекемелериндеги үй-бүлөлүк дарыгерлерди окутуунун натайжалуулугуна баа беруу.  Билимдин деңгээли  71% дан 87%га  чейин жакшыргандыгы (n=679),  башкача айтканда өсүү темпи  16% жеткендиги аныкталды.

ОСНОВЫ ДОКАЗАТЕЛЬНОЙ МЕДИЦИНЫ: ОПЫТ ПРЕПОДАВАНИЯ В КЫРГЫЗСТАНЕ

Бул иште Шаардык Перинаталдык Борбордо (ШПБ) «Эффективдүү)" Перинаталдык Кароонун»
технологиялары киргизилип, алардын жыйынтыктарынын статистикалык жана сапаттык анализдеринин маалыматтары, энелик oopу менен өлүмдү азайтуу проблемалары жана аны чечүү жолдору көрсөтүлдү.

Бул макалда альвеолярдык, осундунун соок тканынын коломун сактоо жана ошол эле учурдагы имплантациянын жасалышы менен тиштерди алдыруу ыкмвсы карылып жатат.

Кумуштун наноболукчулорун колдонуу менен жаактардын сөөк тканый өз калыбына келтирүүгө түрткү берүү. Тиштерди алдыруудан кийин жаактардын сөөк тканынын бир кыйла атрофиясынын натыйжасында, сөөк ичине имплантацияны жасоонун болбогондугу азыркы стоматологиянын маанилуу маселелеринен болуп жатат. Күмүштүн азоткычкылынын эритмесине малынган стоматологиялык «Стимул Осс» губкасынын колдонулушу жаактардын сөөк тканын калыбына келтирет жана денталдык имплантация мезгилдеринде пайдаланууга болот.

Макалда Чүй областынын жана жалпы республикалык малыматтардын мисалында саламаттык сактоо системасында реформа жургузуу мезгилинде 2005-2010 — жылдарадагы статистикалык маалыматтар берилген. Аймактын калкына стоматологиялык жардам берүнүн уюштуруучулук структурасынын жана кадрдык камсыздыгынын көйгөйлөрү аныкталган. Стоматологиялык кызматтын ишмердүүлүгүн башкарууну мындан ары областык деңгээлде оптимизациялоо жолдору сунушталган.

Вегетативдик статусунун жана психофизиологиялык көрсөткүчтөрүнүн өзгөчөлүктөрү каралган.Кардио-интервалографиялык, нерв системасынын бекемдигинин көнүл буруунун көрсөткүчтөрү аныкталган ошондой эле салыштырма топтордун жыныстык өзгөчөлүктөрү чагылдырылган.

Өт баштыкчасындагы полиптерди операцияга көрсөтмөсү берилген: өт баштыкчасындагы полиптердин көлөшу 1 см жороду, анын кеңиры жайгаштырылганы анынталган, өт баштынчасындагы полиптер, өт таш оорусу мечен айналышуусу: 82 оорулуулар операция болушкан, операциядан кийин оордоштурулар байкалган жок.

КР 6 шаарларында жашаган 2 типтеги кант диабети менен ооруган 212 улгайган адамдардын жашоо сапаты кыргыз жана орус тилиндеги SF-36V2tm сурамжылоо аркылуу изгидөөгө алынды. Натыйжада 2 типтеги кант диабети менен ооруган 212 улгайган адамдардын жашоо сапаты 51 адамдан турган контролдук топтун жашоо сапатынан төмөп болуп чыкты. Өтө төмөн жашоо сапатынын физикалык компоненты болуп чыкты.

Бул илимий жумушта инфекциялык моноиуклеоз дарты менен ооруган 41 баланын оорулуунун баракчасы изилдеген. Инфекциялык мононуклеоз дартынын клиникалык өзгөчөлүктөрү такталды.

Аталган илимийиликтоо ищинде ИФА жана ПЧР- полимераздык чубама (тизмектуу) методдору менен кызамык оорусу менен оруган ымыркаи балдардын клиникалык жана эпидемиологиялык анализи аныкталган.

Нефропатия жана мнмкмт бөйрөк жетишсиздиги менен оордонгон 2 типтеги кант диабети менен ооруган адаибароын жашоо сапаты изилденди. Изилдөөгө 24 оору кыргыз жана орус тилиндеги SF36v2тm сурамжылоо толтурушту. 51 адамдан турган контролдук группасы жана 30 оордонбогон 2 типтеги кант диабети менен ооруган адамдардын жашоо сапаты менен салыштырылды. Изилдоонун жыйынттыгында нефропатия жана
рнркит бөйрөк жетишисиздиги менен оордонгон 2 типтеги кант диабети менен ооруган адамдароын жашоо сапаты салыштырылган топтордун жашоо сапатынан төмөн болуп, жашоо сапатынын физикалык ден соолугу психикалык саламаттыгынан төмөн болуп чыкты.

В статье представлены результаты анализа заболеваемости кишечными микст инвазиями населения Бишкек. Инвазированностъ отмечается не только в отдаленных районах, но и в самом городе Бишкек. Если микст инвазии раньше выявлялись в новостройках, на окраинах столицы, где коммунальные благоустройства оставляют желать лучшего, то в последнее время есть данные о распространении кишечных микст инвазий в центральных районах столицы.

Тоннелдик эстракциясында, кичине өзүн өзү герметизациялаган кесимдерон колдонуу менен бутерброд" маневры аркылуу хрусталиктин ядрочосун салттуу чыгаруу менен хрусталиктин ядрочосунун факотрисекциясына оперативдүү кийлигишүүнүн жаңы түрү анализделет. 2 группаларда оперативдүү киилигишүүнүн өтүушү салыштырылат. Табылгандай, оперативдүү кийлигишүүнун жаңы ыкмасында оперативдүү кыйынчылыктар азыраак, бул опера­циядан кийинки астигматизмди азайтуучу функционалдуу жыйынтыгында көрүнөт жана көрүүнүн курчун жакшыртат.

Көп убакыт аралыгында мажбурлап алкоголизациолоо кандагы алкоголдун которулушуно алып келет, журок булчундарынын кыскаруу процессинин, дуулгушунун жана өткөрумдугунун бузулушуна, дистрофиялык жана атрофиялык өзгөрүлөргөө алып келет. Милдронат жүроктун морфологнялык түзүлүнө maacup этпей алкоголдун денгээлин төмөндөтүп, ЭКГга оң таасирин берди.

Элдин глаукома жөнүндө маалыматы жогорулатуу үчүн автор жаңы булактарды сунуш кылат. Бул боюнча жүргүзлгөң иштердин убагында 146 адам изилденген, жыйынтыгыноа 63 адамда глаукома бар экенднги аныкталган.

Изилдөө тамеки өнөмдөрүн колдосунун жөнгоө салуу мыйзамдары жана тамеки тартууга көз карандылыгын дарылоо боюнча  үй-бүлөөлүк дарыгерлердин маалыматтагын аныктоо максатында жүргүзөлгөн.Материалдаржана ыкмалар: дизайн-кесилиш изилдөө (195 адам суралган). Натыйжа жана корутунду: үй-бүлөөлүк дарыгерер окутуу тамеки өнумдорүн  колдосуунун жөнгө  салуу мыйзамдары жана тамеки тартууга көз карандылыгын дарылоо ыкмалары жөнүндө  аз билишет. Бул үй- бүлөөлүк дарыгерлерди окутуу  боюнча чараларды өткөзуү жана тамеки тартуучуларга туура кесиптүү  мамиле кылуу керектөөсун айтат.

Кысылган  чуркусу  меиеу  жабыркаган  70  оорулунун  бейтап  баяны  анализденди, анын  ичинен 65-эркек,  4-аял,  оорунун  башталганы  2  саатан  3  суткага  чейикилер.  Көбүнчө  Бассини  ыкмасы  (51,5%)  колдонулган. Операциядан кийинки каблдоо 8 оорулууда (11,4%),  анын ичинен бирөө  (1,4%)  каза тапкан. 

 Деструкцтиык  өт  ооруларынын  жарат  кабылдоосун  алдын  алууда  62  бейтапка  концентрациясы  8-10 мкг. м.н болггон озондоштурулган жана инфра кызыл нурлантуу колдонулган.  Операция учурунда -  жарат устү  жана ич коңдойү озондоштурулган аралашма жана инфра Кызыл  нуру менен  нурлантылган.  Бир суткадан кийин,  операциядан кийинки жаратты инфра кызыл нуру менен нурлантуу 4-5 сеанска созулган. Анын нчинен эки бейтаптын  жаратынын кызарып,  ириңдөөсүү катталган.

Эхинококкмите курттарын өлтүрүүгө 3-ыкма колдонулган: 30% түз суюктугу ысык ыкма, концентрациясы  8-10  мкг/ил  болгон  озондолгон  физиологиятк  суюктук  бетадин.  Биринчи  группада  кабылдоолор  18,0%,  оорунун  кайталануусу 4.3%,  экинчи группада кабылдоо 14.0%,  кайталануусу 4.9%,  үчүнчү группада кабылдоо  11,3% түздү, оору кайта кайталанган жок.

Бул баяндоодо кош бойлуу аялдын тондун мезгилсиз эрте ажырашы менен коагулоапатиялык кан агуусунда төрөт жүргүзүү боюнча дүйнөлүк далилдүү медицина базасына сын көз караш менен иликтөө жүргүзү. Салттуу медицинада мындай өмүр корконочу келген шартта операция жатындыалып таштоо менен аяктайт. Бул илимий жумуштун максаты ушундай катаал шартты операцияда аялдын репродукциялык жөндөмүн сактоо мүнкүнчүлүгүн аныктоо болуп саналат.

Кант диабетинин 2 тип оорусу бат өсүүдө. Аны менен кошо кант-тамырлардын татталдануусу көбөйүүдө. Татаалдануулардын өрчүшү фенотиптик гана эмес, ошондой эле генотиптик да факторлор менен байланыш. Кант диабетннин 2 тибинин диабеттик нефропатия татаалдануусунун өрчүшүнө алып келген жооптуу факторлордун жана генотиптик өзгөрүүлөрдүн өз ара байланышын өз убагында аныктоо маанилүү.

к.м.н., заслуженный врач Кыргызской Республики, директор Ассоциации групп семейных вра­ чей и семейных медсестер республики (АГСВ и СМ КР), член Общественного Наблюдательно­го Совета М3 КР, с отличием закончила лечебный факультет КГМИ в 1971 году. После обучения в клинической ординатуре и аспирантуре в НИ А Л АМН СССР в Москве работала ассистентом кафедры внутренних болезней факультета усовершенствования врачей КГМИ более 16 лет. С 1992 г. работала главным терапевтом Департамента здравоохранения г. Бишкек. Член рабочей группы по подготовке Национальных программ реформирования системы здравоохранения «Манас»- раздел госпитальная помощь 1995 год, «Манас таалими»- раздел «Инвестирование в человеческие ресурсы здравоохранения» 2005 год. Работала консультантом проекта «Ноу-Хау» по рационализации больниц, ДФИДа по человеческим ресурсам системы здравоохранения, ШКК- по рационализации системы здравоохранения Нарынской области. С 2005 года является исполнительным директором АГСВ и СМ КР, тесно сотрудничает с проектом «Качественное здравоохранение» USAID

Баш мээнин  отогендүү  ириңдуу  шишиги  менен  жабыркаган  53  оорулууга  дарылоо иши жүргүзүлдү,алардын  ичинен  6  (11,3%) — каракуш мээнин  ириңдүү шишиги менен  ооругандар.  Ириңдүү шишиктин  клиникасы анча белгилүү эмес  болгон,  көпчүлүк  симптомдор  жок  болгон.  Негизги  басымдуулук  кылган  симптом  бул  баш  оору болчу; башка  гипертензиондуу  симптомдор  коңүл  айнуу  менен  (4  оорулуу),  кусуу  менен  (7  оорулуу),  брадикардия менен  (9 ооручуу)  жабыркагандар.  5  оорулуунун  көздөрүнун  түбүндө  өзгөрүү  жоголгон;  14  оорулууда  кыймыл-аракетинип бузулгандыгы,  2 оорулуунун сүйлөөсү начарлаганы байкалган.  Өтө тартайган турасынын кеткен ротатордук нистагм өзөктүү мүнөзгө ээ болгон,  15 оорулуу ириндүү шишикке,  ал эми 3 оорулуу эки тарапка тен багытталган.  Оорулууларга хирургиялык дарылоо иши жүргүзүлүп, медикаментоздук терапияныи негизинде мээнин ириңдуу шишиги ачылды.

VIII  нервдин хирургнясынын максаты — бет  нервин,  эгер мүмкүн  болсо угуу  нервин  бузбай  сактап калуу болуп  саналат. Бул изилдөөдө VIII  нервдин  невринине  зиманбап  техникаларды  жана жабдууларды  колдонуу аркылуу хирургия жасоонун натыйжайлары көрсөтүлдү. Бардык  бентаптарга  VIII  нервдин  невринин хирургиялык  жол  менен  алып  салуу жүргүзөлгөн,  операция астындагы аудиограмма  жана контрасттуу МРТдан өшүшкөн.  Кошумча,  баардык оорулуулар House  Brackmann шкаласы боюнча операцияга  чейин  жана  кийин  изилдөөгө  алынган  жана алардын  бет  нервине  мониторинг  жүргүзөлгөн. Түрдүү өлчөмдөгү шишиги бар бейтаптардын угуу перви сактап калынган.

Ойдун тоолуу жана ортотоолуу аймактып жашоочулар улардын психофизиогиялык көрсөткүчтөрүн өзгөчөлүктөрү каралган. Нерв системасын 6екемдигинин, көнүл бурунун, экстраверсиянын денгели жана неиротизмдин көрсөткүчтөрү аныкталган.

Комплекстүү дарылоодочу пародонтологиялык ооруда колдонулучу стоматологиялык каражат «Мараславин» жана тиш жуучу паста «Антоксидин» клиникалык изилдөөсү статьяда көрсөтүлгөн.

Бул иште патология бөлүмүндөгү боюнан козголгон 28-36 жумадагы кош бойлуу аялдардын илдеттерин структуралык анализ жүргүздүк.

Изилдөөнуөүн максаты - Х синдромунун клиникалык окуяда аныкталуу мумкунчулугун көрсөтүү.

Бул макалада кургак учуктун микобактериясынын туруктуулугу жөнөндө изилдөө жана артүрдүү  кургак учуктун формаларынын -этиологиясын дагы орундуу сачмагы адабиятарынын анализи берилген. Азыркы күндө кургак учуктун себепкери көпчүлүк-туруктуу же пантуруктуу штаммдары козгойт.

Бул изилдөө Эл Аралык Медициналык Жогорку Мектебиидеги студенттеринии окуусу жана медициналык жана коомдук маселеринин кээ бир аспектерин изилдөөсү, алардын окуу шарттарына жана Жогорку окуу Жайында жүрүшүндөгү коомдук шарттарга ийкемдеишнин мааниси көрсөтүлгөн. Жыйынтыгында алардын шарттарга ийкемдеши, ден-соолугуна жана билим алуу сапатына таасир этет.

Тойдун катышуучулирынын арасында массалык түрдөгү азык токсикоинфекциясы катталган "Күрптүн уясы " салаты оорунун негизги булагы болгондугу аныкталбы, RR — 4,39 (95 % ДИ 1,77-10,88, Р 0.001). Оорунун инкубациялык мезгилинии орточо убагы 36,5 саат болуп, оор интоксикация менен коштолгон бийик лихорадка, биспепсиялык -диарея синдрому жана ичеги коликасы менен мүнөзбөлдү. Оорунун Staphylococcus aureus менен чакырычгандыгы бактериологиялык жол менен аныкталды.

Заара-жыныс системасынын органдарынын онкологиялык оорулары жана башка ушуга окшош хирургиялык оорулары бар 7 оорулууга жасалган симультандуу операциянын жыйынтыгына анализ жургузулду.