ОРТО КЕСИПТИК ОКУУ ЖАЙЛАРЫНЫН ОКУУЧУЛАРЫНЫН ОРГАНИЗМИНИН ЖҮРѲК РИТМИНИН ѲЗГѲРГҮЧТҮГҮНҮН МААЛЫМАТТАРЫ БОЮНЧА АДАПТИВДИК МҮМКҮНЧҮЛҮКТѲРҮНҮН ѲЗГѲЧѲЛҮКТѲРҮ
DOI:
https://doi.org/10.54890/.v2i2.527Аннотация
Корутунду: Макалада колледждин гуманитардык, техникалык адистиктеринде жана медициналык багыттагы лицейде окуган окуучулардын кардиоинтервалограммасынын кѳрсѳт-күчтѳрүнүн маанилери чагылдырылган. Бардыгы 16-17 жаштагы 240 адам изилденген. Физикалык жүктѳм – Мартинэ пробасынын жардамы менен организмдин вегетативдик камсыздоосунун функцияларынын деңгээлдери аныкталды. Аталган проба 2 этапта жүргүзүлдү:
1) тынч отурган абалда (кардиоинтервалограммада каттоо 5 мин аралыгында жүргүзүлдү) – баштапкы кѳрсѳткүчтѳр; 2) 30 секунд аралыгында 20 жолу отуруп турушту (кардиоинтервалограммада 5 мин аралыгында катталды).
Пробаны жүргүзгѳнгѳ чейин лицейде окуган окуучуларда нормотониктер (78% жана 75%) басымдуу болгон. Техникалык адистиктердеги балдарда (25%) жана гуманитардык багыттардагы кыздарда (23%) ваготоникалык реакция катталган. Симпатикотониктер гуманитардык адистиктердеги балдарда (65%) жана техникалык багыттардагы кыздарда (42%) кѳбүрѳѳк болгон.
Мартинэ пробасын жүргүзүүдѳн кийин алынган вегетативдик тонустун типтерин салыштыруунун натыйжасында, медициналык лицейде окуган изилденүүчүлѳрдѳ нормотониктердин (75% жана 70%) кѳптүгү аныкталды. Медициналык профилдеги балдарда жана кыздарда (8% жана 5%) жана техникалык багыттардагы балдарда (5%) ваготоникалык реакция белгиленген. Күчтүү симпатикотония гуманитардык багыттардагы кыздарда (33%) жана техникалык багыттардагы студенткаларда (12%) табылган, бул симпатикалык нерв системасынын активдешүүсүн кѳрсѳтѳт. Биринчи жылдын аягында кардиоинтервалограмманын кѳрсѳткүчтѳрүн анализдѳѳдѳ лицей окуучуларынын окуу жүктѳмдѳрүнѳ кѳбүрѳѳк адаптациялангандыгы аныкталды.
Ключові слова:
ѳспүрүмдѳр, кардиоинтервалография, вегетативдик тонус, Мартинэ пробасы.Посилання
1. Агаджанян Н.А., Хомченко О.А., Макарова И.И. Экология человека. - М., 2003. – С. 6 – 8.
2. Безруких М.М., Любомирский Л.Е. Возрастные особенности организации и регуляции произвольных движений у детей и подростков. Физиология развития ребёнка: теоретические и прикладные аспекты. - М., Образование от А до Я; 2000. – 239 с.
3. Сапин М.Р., Брыксина З.Г. Анатомия и физиология детей и подростков. - М., 2000. – 456 с.
4. Безруких М.М. Особенности регуляции сердечного ритма у школьников в 16 лет под влиянием учебных занятий. Физиология человека. 1989. - Том 15. - №2. – С. 85-88.
5. Галлеев А.Р., Игишева Л.Н., Казин Э.М. Вариабельность сердечного ритма у здоровых детей в возрасте 6-16 лет. - М., 2003. - 276 с .
6. Бернштейн Г.Ф., Нурбаева М.Н. Динамика сердечного ритма старшеклассников в процессе обучения. Гигиена и санитария. 1993. - № 4. – С. 35 - 37.
7. Баевский Р.М. Проблема оценки и прогнозирования функционального состояния организма и её развитие в космической медицине. Успехи физиологических наук. 2006. – Т. 37. - № 3. - С. 13 - 25.
8. Баевский P.M., Иванов Г.Г., Чирейкин Л.В. и др. Анализ вариабельности сердечного ритма при использовании различных электрокардиографических систем: Метод. Рекомендации. Вестник аритмологии. 2001. - № 24. – С. 65 - 86.
9. Агаджанян Н.А., Батоцыренова Т.Е., Семенов Ю.Н. Эколого-физиологические и этнические особенности адаптации человека к различным условиям среды обитания: монография, 2-е, дополненное. – Владимир, 2010. - 239 с.
10. Фролов А.В., Мельников О.П., Гуль Л.М., Радчук В.Я. Оценка результатов кардиоваскулярных тестов по данным вариабельности сердечного ритма. - Минск, 2011. – 23 с.
11. Вегетативные расстройства: клиника, лечение, диагностика /Под ред. А. М. Вейна. -М., 2003. - 753 с.
12. Баевский Р.М., Кириллов О.И., Клецкин С.З. Математический анализ изменений сердечного ритма при стрессе. - М., 1984. – 220 с.
##submission.downloads##
Жарыяланганы
Як цитувати
Номер
Розділ
