ЖЕР АЛМУРУТТАГЫ С ВИТАМИНИНИН ЖАНА ЭКСТРАКТИВДҮҮ ЗАТТАРДЫН САНДЫК КУРАМЫН УЛЬТРАҮНДҮК ИШТЕТҮҮ МЕНЕН ИЗИЛДӨӨ
DOI:
https://doi.org/10.54890/1694-8882-2025-3-45Аннотация
С витамини – организмдеги биохимиялык процесстерге катышкан негизги антиоксиданттардын бири. Анын өсүмдүк материалдарынан экстракциялоо учурунда сакталышынын маанилүүлүгү изилдөөнүн актуалдуулугун аныктайт. Бул иште ультраүндүк иштетүүнүн С витамининин курамына жана экстрактивдүү заттардын чыгышына тийгизген таасири изилденет. Изилдөөнүн максаты – биологиялык активдүү бирикмелерди бөлүп алууда ультраүндүк иштетүүнүн натыйжалуулугун магниттик аралаштыргычта ысытуу ыкмасы менен салыштыруу. Изилдөө эки экстракция ыкмасы колдонулуп жүргүзүлдү – ультраүндүк иштетүү (10, 30, 50 мүнөт) жана магниттик аралаштыргычта ысытуу (ошол эле убакыт аралыгында). С витамининин сандык курамы йодометриялык титрлөө ыкмасы менен, ал эми экстрактивдүү заттардын чыгышы гравиметриялык ыкма менен аныкталды. Ультраүндүк иштетүү жылуулук иштетүүгө салыштырмалуу С витамининин курамын жогорулатат. С витамининин эң жогорку курамы үчүн оптималдуу убакыт – 10 мүнөт, ал эми экстрактивдүү заттардын эң чоң чыгышы – 30 мүнөт. Узак убакыт иштетүү экстракциянын натыйжалуулугун төмөндөтөт. Ультраүндүк иштетүү экстракттардын биологиялык баалуулугун жогорулатууга мүмкүндүк берген перспективдүү технология болуп саналат. Бул ыкма биоактивдүү заттардын жогорку концентрациясына ээ продукцияларды алуу үчүн фармацевтика жана тамак-аш өнөр жайында колдонулушу мүмкүн.
Ключові слова:
жер алмурут, С витамини, ультраүндүк иштетүү, экстракция, йодометрия, экстрактивдүү заттар, магниттик аралаштыргычПосилання
1. Ожимкова Е.В., Ущаповский И.В. Современные методы переработки растительной биомассы: монография. Тверь: Тверской государственный технический университет; 2023. 164 с.
2. Каримова И.Ф., Усманова Г.Р. Современные аспекты использования ультразвуковых технологий в фармацевтической промышленности. Фармация и фармакология. 2020;3:20–24.
3. Сафарзода Р.Ш. Технология получения обогащенных концентратов из свежих клубней топинамбура и разработка лекарственных форм на их основе. Душанбе; 2024. 189 с.
4. Елапов А.А., Кузнецов Н.Н., Марахова А.И. Применение ультразвука в экстракции биологически активных соединений из растительного сырья, применяемого или перспективного для применения в медицине (обзор). Разработка и регистрация лекарственных средств. 2021;10(4):96-116. https://doi.org/10.33380/2305-2066-2021-10-4-96-116
5. Попова Н.В., Потороко И.Ю. Повышение эффективности экстракции биологически активных веществ из растительного сырья методом ультразвукового воздействия. Вестник Южно-Уральского государственного университета. Серия: Пищевая и биотехнология. 2018;6(2):27–34.https://doi.org/10.14529/food180102
6. Мирсагатова Г.Ф., Хажибаев Т.А., Маматханов А.У., Халилов Р.М. Интенсификация процесса экстракции инулина из клубней топинамбура. Материалы международной научно-практической конференции «Современное состояние фармацевтической отрасли: проблемы и перспективы». Ташкент; 2021:86–87.
7. Государственная фармакопея Российской Федерации. XV издание. Москва: Министерство здравоохранения Российской Федерации; 2023. 327 с.
8. Харитонов Ю.Я., Джабаров Д.Н., Григорьева В.Ю. Аналитическая химия. Количественный анализ. Физико-химические методы анализа: практикум. Москва: ГЭОТАР-Медиа; 2012. 312 с.
9. Зибарева А.В., Филоненко С.В. Влияние ультразвукового воздействия на экстракцию биологически активных соединений растений семейства Caryophyllaceae. Российский химико-фармацевтический журнал. 2018; 52(5):43–49.
10. Нуруллина З.Х., Сабирова А.Ш. Исследование стабильности витамина С. Вестник Казанского технологического университета. 2022;25(8):75–80.
##submission.downloads##
Жарыяланганы
Як цитувати
Номер
Розділ
