ЧYЙ ӨРӨӨНҮНҮН ШАРТЫНДАГЫ БАЛДАРДЫН COVID-19 ДАРТЫ: КЛИНИКАЛЫК-ЭПИДЕМИОЛОГИЯЛЫК ЖАНА АЙЫКТЫРУУ АСПЕКТИЛЕРИ
Аннотация
Дүйнө жүзүндөгү жаңы таажы вирусунун пандемиясы, анын ичинде Кыргызстанда да таралышы, ушул изилдөөнү уюштурууга негиз болду.
Изилдөөнүн максаты - Бишкек шаарында 2020-жылдын апрель айында ачылган жугуштуу оорулар стационарынын материалдарына таянып, балдар арсындагы COVID-19 дартынын клиникалык-эпидемиологиялык жана дарылоо усулдарын изилдөө болуп саналат.
Материалдары жана усулдары. 2020-жылдын апрель айынан 2021-жылдын февраль айына чейин Республикалык клиникалык инфекциялык ооруканасынын обочолонгон балдар бөлүмдөрүнө COVID-19 дарты менен жаткырылган 1 жаштан 18 жашка чейинки балдардын 93 бейтап баяндары анализденген. Баарында SARS-Cov-2нин РНК полимераздык чынжыр реакциясынын (ПЧР) жыйынтыгы оң болгон.
Жыйынтыгы. Сыркоологондордун арасында 3 жашка чейинки балдар басымдуулук (67,7%) кылышкан. Дартты көпчүлүк балдар (65,6%) үй-бүлөлүк шарттарда жуктуруп алышкан. COVID-19дун орто оор формасы 51,6% балдарда, ал эми жеңил формасы - 48,4% балдарда катталган. Дарттын белгилери төмөндөгү ирээтте кезигишкен: лихорадка 61,3% (n=57) балдарда, тамактын кызарышы (51,6%, n=48), жeтeл - 50,5% (n=47), мурундун бүтөлүшү - 23,7% (n=22), баштын ооруусу - 18,5% (n=17), миалгия - 12% (n=11) ж.б. COVro-Шду дарылоо Кыргызстанда сунушталган усулдарга ылайык жүргүзүлгөн.
Тыянактар. COVID-19 дартынын белгилери башка курч мүнөздө өтүүчү респиратордук вирустук инфекциялар сыяктуу эле өзгөчөлөнбөйт. Дарылоо ыкмалары да окшош болуп, дарттын оорудугуна жана коморбиддик ооруларды эске алуу менен жүргүзүлөт.
Ключові слова:
SARS-CoV-2, COVID-19, жаңы таажы вирустук инфекциясы, пневмония, балдар.Посилання
1. COVID-19 coronavirus pandemic: https: // www.worldometers. info/coronavirus/
2. Toigombaeva V.S., Nurmatov Z.Sh. The epidemiological situation of COVID-19 in the Kyrgyz Republic. Heart, Vessels and Transplantation. 2020. doi: 10.24969/hvt. 2020. 194.
3. Тайчиев И.Т., Эгамбердиева Г.С., Джолдошева Г. Т., Акжолтоева А. А., Тоялиев М.А., Сатыбалдиева А. Коронавирусная инфекция (КОВИД-19) в Кыргызской Республике и ее эпидемиологические особенности. Вестник Ошского государственного университета. 2020,2-5:125-133.
4. Молдокматова А.О., Дооронбекова А.Ж., Жумалиева Ч.К., Мукамбетов А.С., Кубатова А.К., Эстебесова А.М., Ибрагимов Ш.М., Кутманова А.З., Джангазиев Б.И., Усенбаев Н.Т., Жороев А.А., Абдыкеримов С.Т., Уайт Л.Д., Касымов О.Т. Моделирование потенциального воздействия различных сценариев прекращения карантинных ограничений на эпидемиологическую ситуацию с COVID-19 в Кыргызской Республике. Здравоохранение Кыргызстана. 2020;4:3-13.
5. Успеева А.Э., Махмудова Ж.А., Таалайбекова М.Т., Баатырова Н.Ж. Биохимическое обоснование влияния COVID-19 на состояние гиалуроновой кислоты в альвеолах легких. Здравоохранение Кыргызстана. 2021;2:152-159.
6. Мамытова Э.М. Патофизиологические и клинические аспекты поражения нервной системы при COVID 19. Здравоохранение Кыргызстана. 2021;3:8-15.
7. Субанбекова А.Б., Шабданбаева Н.Х. Состояние обонятельного анализатора у пациентов с COVID-19. Наука, новые технологии и инновации Кыргызстана. 2020;12:43-45.
8. Kadyrova A., Antipina I., Kyrbasheva I., Kulbaeva B., Baudinov I., Ibraimov K., Zhunushaliev Ch., Abdullaeva A. Differential radiological semiotics of coronavirus infection and other etiology pneumonias. Heart Vessels Transplant 2021;5. doi: 10.24969/hvt.2020.251.
9. Ashimov J., Kudaiberdiev T., Abibillaev D., Gaybyldaev J., Zaripov D., Akhmedova I. The effects of tocilizumab on clinical and laboratory features of patients with severe COVID-19: a single center experience. Heart, Vessels and Transplantation 2020;4. doi: 10.24969/hvt.2020. 220.
10. Белов Г.В., Махмадиев А.К., Батырбекова Л.К., Нарбеков М.О. Главная задача на завтра - реабилитация пациентов перенесших COVID-19. Медицина Кыргызстана. 2020;3:8-14.
11. Эсеналиева Ж.А., Бримкулов Н.Н., Сулайманов Ш.А., Муратова Ж.К., Чернышева Е.А. Особенности новой коронавирусной инфекции (COVID-19) у студентов Кыргызской Республики. Бюллетень науки и практики. 2021;7(6):208-221.
12. Временное клиническое руководство по диагностике и лечению коронавирусной инфекции (COVID-19). 5-ая версия. Бишкек: МЗ КР 2021:235. http://med.kg/images/koronavirus/dokumenty /Priloj1_Pikaza_424_16042021.pdf
13. Иванов Д.О., Заболотский Д.В., Корячкин В.А., Алекандрович Ю.С., Копылов В.В., Пузырев В.Г. и др. Лечение детей, инфицированных COVID-19, в непрофильном стационаре. Педиатр. 2020;11(2):5-14. doi: 10.17816/PED1125-14
14. Геппе Н.А., Козлова Л.В., Горелов А.В., Кондюрина Е.Г., Малахов А.Б., Абдрахманова С.Т. и др. Острые инфекции дыхательных путей у детей. Диагностика, лечение, профилактика: клиническое руководство. 2-е изд. обновленное и дополненное. М.: МедКом- Про, 2020:254.
15. Сулайманов Ш.А., Эсеналиева Ж.А. Симптомы, особенности диагностики и профилактических мер в период «второй волны» COVID-19 у жителей Кыргызской Республики // Бюллетень науки и практики. 2021;7(4):164-175.
16. Технические руководящие указания ВОЗ. Наименование заболевания, вызванного коронавирусом (COVID-19), и вирусного возбудителя. URL: https://www.who.int/ru/emergencies/diseases /novel-coronavirus-2019/technical- guidance/naming-the-coronavirusdisease- (covid-2019)-and-the-virus-that-causes-it.
17. Усков А.Н., Лобзин Ю.В., Рычкова С.В., Бабаченко И.В., Федоров В.В., Улуханова Л.У., Починяева Л.М. Течение новой коронавирусной инфекции у детей: некоторые аспекты мониторинга заболеваемости и анализа летальности. Журнал инфектологии. 2020;12(3):12-20. doi: 10.22625/2072-6732-2020-12-3-12-20.
18. Shen KL, Yang YH. Diagnosis and treatment of 2019 novel coronavirus infection in children: a pressing issue. World J Pediatr. Published online February 5, 2020. doi:10.1007/s12519-020-00344-6.
19. Wang D, Ju XL, Xie F, et al. Clinical analysis of 31 cases of 2019 novel coronavirus infection in children from six provinces (autonomous region) of northern China. Zhonghua Er Ke Za Zhi. 2020;58(4):e011. doi: 10.3760/cma.j.cn112140-20200225-00138.
20. Siebach MK, Piedimonte G, Ley SH. COVID-19 in childhood: transmission, clinical presentation, complications and risk factors. Pediatr Pulmonol. 2021;56(6):1342- 56. doi: 10.1002/ppul.25344.
21. Viner RM, Mytton OT, Bonell C, et al. Susceptibility to SARS-CoV-2 infection among children and adolescents compared with adults: a systematic review and metaanalysis. JAMA Pediatr. 2021;175(2):143- 156. doi: 10.1001/jamapediatrics. 2020.4573.
