БИЙИК ТООЛУУ ШАРТТАГЫ КЫСКА МӨӨНӨТТҮҮ АДАПТАЦИЯ УЧУРУНДАГЫ ИЛИЗАРОВДУН ДИСТРАКЦИЯЛЫК ЭКСПЕРИМЕНТАЛДЫК ОСТЕОСИНТЕЗИНИН ЭТАПТАРЫНДАГЫ ФИБРИНОГЕНДИН КОНЦЕНТРАЦИЯСЫ
DOI:
https://doi.org/10.54890/1694-8882-2024-4-%2036Аннотация
Организмдин системаларынын арасында кандын суюктук абалын камсыздаган гемостаз системасы эң лабилдүү (өзгөргүч) системалардын бири болуп саналат. Организмге ар кандай, ички дагы, тышкы дагы факторлордун таасири гемостаз системасынын фибринолитикалык жана коагуляциялык компоненттеринин ортосундагы динамикалуу тең салмактуулуктун бузулушунун себеби болуп саналат. Мындай жагдай бул көйгөйдү изилдөөнү актуалдуу кылат. Мындан тышкары бул көйгөйдү изилдөөнүн актуалдуулугу Кыргыз Республикасынын аймагынын тоолуу ландшафты болжол менен 90%ды түзгөндүгү менен татаалдашат. Калктын 20%ы тоолуу райондордо, 30% тоонун этегинде жашайт. Ал эми биз жүргүзгөн изилдөөлөрдүн бардыгы деңиз деңгээлинен 3200 метр бийиктиктеги Туя-Ашуу бийик тоолуу базасынын шарттарында жүргүзүлгөн. Мындан тышкары, таяныч-кыймыл аппаратын кычкылтек менен камсыз кылуу маселелери бул системанын патологиясынын өнүгүшү менен тыгыз байланышкан жана көбүнчө гемостаз системасынын функционалдык абалынан көз каранды, ошондуктан сөөк тканындагы структуралык жана функциялык өзгөрүүлөрдү изилдөө. организмдин бийик тоолуу шарттарга ыңгайлашуусу жана тоодогу сөөктөрдүн жаңылануу процессинин өзгөчөлүктөрү, алар бузулганда чоң мааниге ээ болот. Ошону менен кошо, гемостаз системасы, албетте, функционалдык абалын гана эмес, ошондой
эле ткандардын жана органдардын калыбына келтирүү мүмкүнчүлүктөрүн таасир этет. Мында скелет сөөктөрүн калыбына келтирүү, бир жагынан, азыркы травматологиянын эң маанилүү бөлүмдөрүнүн бири гана эмес, экинчи жагынан, реструктуризациялоонун бирдиктүү жалпы биологиялык процессинин ажырагыс бөлүгү болуп саналат.
Ключові слова:
остеотомия, дистракция, гемостаз, фиринолиз, коагуляция, бийик тоолуу, гиперфибриногенемия, эксперимент, тромбоэмболияПосилання
1. Садабаев Э.М., Тажибаева У.Ж., Арстанбекова М.А., Нартаева А.К., Иманалиева Ф.Э., Маматов С.М. Патогенез апластической анемии. Вестник Кыргызской государственной медицинской академии им. И.К Ахунбаева. 2023;2:56-64. [Sadabaev E.M., Tazhibaeva U.Zh., Arstanbekova M.A., Nartaeva A.K., Imanalieva F.E., Mamatov S.M. Pathogenesis of aplastic anemia. Bulletin of the Kyrgyz State Medical Academy. 2023; 2: 56-64. (In Russ.)]. https://doi.org/10.54890/1694-6405_2023_ 2_56
2. Журкабаева Б.Д., Аскарова А.Е. Состояние системы гемостаза и фибринолиза при геморрагическом инсульте у детей грудного возраста. Медицина (Алматы). 2018;12:18-21. [Zhurkabayeva B.D., Askarova A.E. The state of the hemostasis and fibrinolysis system in hemorrhagic stroke in infants. Medicine (Almaty). 2018; 12: 18-21. (In Russ.)]. https://doi.org/10.31082/1728-452X-2018-198-12-19-21
3. Шлыков И.Л., Кузнецова Н.Л., Трифонова Е.Б, Антропова И.П., Вараксин А.Н. Гемостазиологическая оценка степени тяжести состояния пациента с травмой таза. Политравма. 2012;1:54-58. [Shlykov I.L. Kuznetsova N.L., Trifonova E.B. I. Antropova.P., Varaksin A.N. Hemostasiological assessment of the severity of the patient's condition with a pelvic injury. Polytrauma. 2012;1:54-58 (In Russ.)].
4. Жуков А.И., Клычникова Е.В., Бадыгов С.А., Заднепровский Н.Н., Богданова А.С., Кочетова А.А. и др. Посттравматическая коагулопатия у пострадавших с политравмой. Политравма. 2024;1:12-19. [Zhukov A.I.,Klychnikova E.V., Badygov S.A., Zadneprovsky N.N., Bogdanova A.S., Kochetova A.A., et al. Posttraumatic coagulopathy in polytrauma victims Polytrauma. 2024;1:12-19 (In Russ.)].
5. Акылбеков Р.К., Кулматов Т.Н. Климатические и рекреационные ресурсы как условия для лечения, профилактики здоровья и отдыха населения. Вестник Кыргызского национального университета имени Жусупа Баласагына. 2022;3:239-245. [Akylbekov R.K., Kulmatov T.N. Climatic and recreational resources as conditions for the treatment, prevention of public health and recreation. Bulletin of the Zhusup Balasagyn Kyrgyz National University. 2022;3:239-245. (In Russ.)]
6. Овчинников Е.Н., Филимонова Г.Н., Дюрягина О.В., Тушина Н.В., Киреева Е.А. Влияние различных режимов электровоздействия на скелетные мышцы удлиняемого сегмента при дистракции голени по Илизарову. Казанский медицинский журнал. 2024;1:73-83. [Ovchinnikov E.N., Filimonova G.N., Dyuryagina O.V., Tushina N.V., Kireeva E.A. The effect of various modes of electrical action on the skeletal muscles of the elongated segment during the distraction of the shin according to Ilizarov. Kazan Medical Journal. 2024; 1: 73-83. (In Russ.)] https://doi.org/10.17816/KMJ465709
7. Багиров А.Б., Лаймуна К.А., Шестерня Н.А., Алинагиев Б.Д., Суварлы П.Н. Эффективность модифицированных компановок аппаратов наружной фиксации при устранении варусной деформации голеней. Политравма. 2021;2:50-59. [Bagirov A.B., Laimuna K.A., Gear N.A., Alinagiev B.D., Suvarly P.N. The effectiveness of modified lines of external fixation devices in eliminating varus deformation of the shins. Polytrauma. 2021;2:50-59 (In Russ.)].
8. Шуваева В.Н., Горшкова О.П., Дворецкий Д.П. Коагуляционный гемостаз у крыс линии вистар после кратковременной транзиторной ишемии головногомозга. Российский физиологический журнал им. И.М. Сеченова. 2019;9:1189-1196. [Shuvaeva V.N., Gorshkova O.P., Dvoretsky D.P. Coagulation hemostasis in wistar rats after short-term transient cerebral ischemia. I.M. Sechenov Russian Journal of Physiology. 2019;9:1189-1196. (In Russ.)]. https://doi.org/10. 1134/ S0869813919090127
9. Шойбонов Б.Б., Драпкина О.М., Баронец Т.П., Серебрякова Н.Ю., Худяков М.Б. Простой способ определения фибриногена и оценка его функциональности. Патогенез. 2020;1:74-81. [Shoibonov B.B., Drapkina O.M., Baronets T.P., Serebryakova N.Yu., Khudyakov M.B. A simple way to determine fibrinogen and evaluate its functionality. Pathogenesis. 2020;1:74-81. (In Russ.)]. https://doi.org/10.25557/2310-0435.2020.01.74-81
10. Нечипуренко Д.Ю., Пантелеев М.А., Синауридзе Е.И., Троянова К.С. Механизмы регуляции свертывания крови: история исследований и перспективы. Биофизика. 2023;1:66-78. [Nechipurenko D.Yu., Panteleev M.A., Sinauridze E.I., Troyanova K.S. Mechanisms of blood coagulation regulation: research history and prospects. Biophysics. 2023;1:66-78 (In Russ.)]. https://doi.org/10.31857/S0006302923010076