УЛГАЙГАН АДАМДАРДЫН ТЕМИР ЖЕТИШСИЗДИГИНИН ПАТОФИЗИОЛОГИЯЛЫК АСПЕКТИЛЕРИ ЖАНА АНЫ ДАРЫЛОО (АДАБИЯТТАРГА СЕРЕП)
DOI:
https://doi.org/10.54890/.v2i2.991Аннотация
Анемия - жаш өткөн сайын жыштыгы көбөйгөн клиникалык оору. Бул ооруканага жаткыруу жана өлүмгө алып келүүчү жагымсыз кесепеттерге алып келген олуттуу тобокелдик фактор. Популяциялык изилдөөлөрдө улгайган адамдарда аз кандуулуктун оорусу аялдарда 16,8%ды, эркектерде 17,5%ды түздү, бирок 85 жаштан жогорку курактагы эркектерде 30,7%ды түздү. Изилдөөнүн максаты улгайган адамдарда аз кандуулуктун пайда болушуна жооптуу эң маанилүү патофизиологиялык аспектилерди аныктоо жана аларды дарылоо болгон. Pubmed колдонулган жана биз улгайган адамдардагы аз кандуулук боюнча акыркы 10 жылда жасалган эң маанилүү изилдөөлөрдү издедик. Комплекстүү жана стандартташтырылган баалоодон кийин, улгайган адамдардагы аз кандуулуктун патофизиологиясын жана дарылоосун так аныктаган изилдөөлөр гана каралган.
Патофизиологияны туура түшүнүү дарыгерлерге мыкты терапиялык стратегияларды колдонууга мүмкүндүк берет.
Ключові слова:
аз кандуулук, темир жетишсиздиги, улгайган адамдар, патофизиология, диагностика, дарылоо.Посилання
1. Busti F, Campostrini N, Martinelli N, Girelli D. Iron deficiency in the elderly population, revisited in the hepcidin era. Front. Pharmacol. 2014;23(5):83-86. https://doi.org/10.3389/fphar.2014.00083
2. Goodnough LT, Schrier SL. Evaluation and management of anemia in the elderly. Am. J. Hematol. 2014;89(1):88–96. https://doi.org/10.1002/ajh.23598
3. Halawi R, Moukhadder H, Taher A. Anemia in the elderly: A consequence of aging? Expert Rev. Hematol. 2017;10(4):327–335. https://doi.org/10.1080/17474086.2017.1285695
4. Stauder R, Valent P, Theurl I. Anemia at older age: Etiologies, clinical implications, and management. Blood. 2018;131(5):505–514. https://doi.org/10.1182/blood-2017-07-746446
5. Röhrig G, Gütgemann I, Kolb G, Leischker A. Anemia in the aged is not ageing related: Position paper on anemia in the aged by the “working group anemia” of the German Geriatric Society (DGG). Eur. Geriatr. Med. 2018;9(3):395–397. https://doi.org/10.1007/s41999-018-0048-0
6. Van Puyvelde K, Cytryn E, Mets T, Beyer I. Anaemia in the elderly. Acta Clin. Belg. 2009:64(4);292–302. https://doi.org/10.1179/acb.2009.047
7. McLean E, Cogswell M, Egli I, Wojdyla D, de Benoist B. Worldwide prevalence of anaemia, WHO Vitamin and Mineral Nutrition Information System, 1993–2005. Public Health Nutr. 2008:12(4);444. https://doi.org/10.1017/S1368980008002401
8. Joosten E. Iron deficiency anemia in older adults: A review. Geriatr. Gerontol. Int. 2017;18:373–379. https://doi.org/10.1111/ggi.13194
9. Cui Y, Wu Q, Zhou Y. Iron-refractory iron deficiency anemia: New molecular mechanisms. Kidney Int. 2009;76(11):1137–1141. https://doi.org/10.1038/ki.2009.357
10. Andrews NC, Schmidt PJ. Iron homeostasis. Annu. Rev. Physiol. 2007;69:69–85. https://doi.org/10.1146/annurev. physiol.69.031905.164337
11. Ganz T. Hepcidin and its role in regulating systemic iron metabolism. Hematology Am Soc Hematol Educ Program. 2006;29(35):507. https://doi.org/10.1182/asheducation-2006.1.29
12. Nicolas G, Bennoun M, Devaux I, Beaumont C, Grandchamp B, Kahn A et al. Lack of hepcidin gene expression and severe tissue iron overload in upstream stimulatory factor 2 (USF2) knockout mice. Proc. Natl. Acad. Sci. 2001;98(15):8780–8785. https://doi.org/10.1073/pnas.151179498
13. Nicolas G, Bennoun M, Porteu A, Mativet S, Beaumont C, Grandchamp B et al. Severe iron deficiency anemia in transgenic mice expressing liver hepcidin. Proc. Natl. Acad. Sci. 2002;99(7):4596–4601. https://doi.org/10.1073/pnas.072632499
14. Weinstein DA, Roy CN, Fleming MD, Loda MF, Wolfsdorf JI, Andrews NC. Inappropriate expression of hepcidin is associated with iron refractory anemia: Implications for the anemia of chronic disease. Blood. 2002;100(10):3776–3781. https://doi.org/10.1182/blood-2002-04-1260
15. Rodriguez R, Jung CL, Gabayan V, Deng JC, Ganz T, Nemeth E et al. Hepcidin induction by pathogens and pathogen-derived molecules is strongly dependent on interleukin-6. Infect. Immun. 2014;82(2):745–752. https://doi.org/10.1128/IAI.00983-13
16. Romano AD, Greco E, Vendemiale G, Serviddio G. Bioenergetics and mitochondrial dysfunction in aging: Recent insights for a therapeutical approach. Curr. Pharm. Des. 2014.20(18):2978–2992. https://doi.org/10.2174/13816128113196660700
17. Keithi-Reddy SR, Addabbo F, Patel TV, Mittal BV, Goligorsky MS, Singh AK. Association of anemia and erythropoiesis stimulating agents with inflammatory biomarkers in chronic kidney disease. Kidney Int. 2008;74(6):782–790. https://doi.org/10.1038/ki.2008.245
18. Besarab A, Hemmerich S. Iron-Deficiency Anemia. In: Provenzano R, Lerma E, Szczech L, eds. Management of Anemia. New York: Springer; 2017:11–29. https://doi.org/10.1007/978-1-4939-7360-6_2
19. Andres E, Serraj K, Federici L, Vogel T, Kaltenbach G. Anemia in elderly patients: New insight into an old disorder. Geriatr. Gerontol. Int. 2013;13(3): 519–527. https://doi.org/10.1111/ggi.12017
20. Casteleyn I, Joosten E. Evaluation of Parenteral Iron Therapy in Ambulatory Older Adults with Iron Deficiency Anaemia. Acta Haematol. 2017;138(4):221–222. https://doi.org/10.1159/000484654
21. Carson JL, Stanworth SJ, Roubinian N, Fergusson DA, Triulzi D, Doree C et al. Transfusion thresholds and other strategies for guiding allogeneic red blood cell transfusion. Cochrane Database Syst. Rev. 2016;10(10):CD002042. https://doi.org/10.1002/14651858.CD002042.pub4
22. Silverberg DS, Mor R, Weu, MT, Schwartz D, Schwartz IF, Chernin G. Anemia and iron deficiency in COPD patients: Prevalence and the e_ects of correction of the anemia with erythropoiesis stimulating agents and intravenous iron. BMC Pulm. Med. 2014;14:24. https://doi.org/10.1186/1471-2466-14-24
23. Макешева А.Б., Левина А.А., Мамукова Ю.И., Раимжанов А.Р. Особенности регуляции эритропоэза у жителей высокогорья. Терапевтический архив. 2004;79(11):95-97.