БАШ-СӨӨК КӨЗ ЧАНАГЫНЫН ЖАРАКАТЫНДАГЫ КӨЗ ЧАНАГЫНЫН ВИЗУАЛИЗАЦИЯСЫНЫН ӨЗГӨЧӨЛҮКТӨРҮ (АДАБИЯТКА СЕРЕП)
DOI:
https://doi.org/10.54890/1694-8882-2024-3-64Аннотация
Көз чанагынын жаракатындагы диагностика рентгенологдор үчүн белгилүү кыйынчылыктарды жаратат, ал эми жаракат мээ жана баш сөөктүн жаракаты менен коштолсо, диагностика андан да оорураак болот. Баш-сөөк көз чанагынын жаракатында көпчүлүк учурда алдыңкы камеранын, хрусталиктин, көз алмасынын жаракататтары, көз торчосунун ажырап кетүүсү, көз чанакгынын ичиндеги бөтөн нерселер, каротиддик-каверноздук тешикчелер жана көрүү нервинин жабыркоолору учурайт. Унаа каражаттарынын кагылышуусу жана спорт менен байланышкан жаракаттар көз чанагынын кеңири тараган себептери болуп саналат. Тилекке жараша, бул эки себептин алдын алса болот. Көрсөтүлгөндөй, коопсуздук курлары көз жаракатарынын 50% көбүрөөк төмөндөтөт; коопсуздук жаздыктарын колдонуу андан көп төмөндөтөт. Профилактикалык чаралар спорт менен байланыштуу көз жаракаттарын бир кыйла кыскартууга алып келди. Мисалы, канадалык жаштар хоккейинде бет тосмолорун колдонуу көз жаракаттарын 68% азайтты. Тилекке каршы, мурдагыдай эле жаракат көз оорууларынын маанилүү себеби бойдон калууда. 1990-жылдагы эсептөөлөр боюнча Кошмо Штаттарындагы монокулярдык сокурдуктун 40% учуру жаракаттан улам болгон.
Ключові слова:
көз чанагы, жаракат, рентегенография, ультраүндүү текшерүү, компьютердик томографияПосилання
1. Потапов А.А., Охлопков В.А., Латышев Я.А., Серова Н.К., Еолчиян С.А. Проникающие ранения черепа и головного мозга неметаллическими инородными телами. Вопросы нейрохирургии им. Н. Н. Бурденко. 2014;78(6):101-106.
2. Рончевич Р., Савкович З., Нигматуллин Р.Т. Травматические переломы глазницы и отношение к ним. Российский офтальмологический журнал. 2016;9(3):100-109.
3. Семенов М.Г., Эмирбеков Э.А., Кириченко К.Н., Пиневская М.В., Подьякова Ю.А. Особенности лечения детей с сочетанной черепно-лицевой травмой в условиях городской больницы скорой помощи. Ортопедия, травматология и восстановительная хирургия детского возраста. 2016;4(1):17-26. https://doi.org/10.17816/PTORS4117-25
4. Сироткина И.А., Бухарина Е.С. Особенности реконструкции нижней стенки орбиты у пациентов с анофтальмом. Вестник Оренбургского государственного университета. 2014;12(173):268-271.
5. Умаров О.М. Особенности сочетанной травмы челюстно-лицевой области. Вестник экстренной медицины. 2016;9(1):38-41.
6. Уракова Е.В., Нестеров О.В., Лексин Р.В. Краниофациальные повреждения: выбор методов оперативного лечения. Практическая медицина. 2015;4-1(89):175-181.
7. Яценко О.Ю., Королева Е.А., Карасева О.В. Краниофациальная травма у детей, осложненная орбитальным энцефалоцеле и выпадением верхнего свода конъюнктивы. Российская педиатрическая офтальмология. 2017;12(1):43-50.
8. Волкова В.А., Медведев Ю.А., Николаенко В.Н. Анатомические показатели латеральной и верхней стенок глазницы в травматологии лицевого отдела черепа. Медико-фармацевтический журнал. 2015;17(4):117-122.
9. Жданова В.Н. Глазодвигательные нарушения у нейрохирургических больных. Нейрохирургия и неврология Казахстана. 2014;2(35):3-7.
10. Касаткина О.М., Николаенко В.П., Касымов Ф.О. Проникающие ранения черепа с гигантским инородным телом орбиты. Офтальмологические ведомости. 2016;9(1):77-83.
11. Мошетова Л.К., Кочергин С.А., Кочергин А.С. Лечение травм глаза у пациентов реанимационных отделений. Офтальмология. 2015;12(1):91-99.
12. Proder O, Oeckher M, Klug C. Isolated fractures of the orbital floor [Article in German] Mund Kiefer Gesichtschir. 2015;9(2):95-100.
13. He H, Cai M, Li M, Wei L, Luo L, Chen Z, et al. Surgical Techniques and the Choice of Operative Approach for Cranioorbital Lesions. J Neurol Surg B Skull Base. 2020;81(6):686-693. https://doi.org/10.1055/s-0039-1696684
14. Udhay P, Bhattacharjee K, Ananthnarayanan P, Sundar G. Computer-assisted navigation in orbitofacial surgery. Indian J Ophthalmol. 2019;67(7):995-1003. https://doi.org/10.4103/ijo.IJO_807_18
15. Salgado-López L, Campos-Leonel LCP, Pinheiro-Neto CD, Peris-Celda M. Orbital Anatomy: Anatomical Relationships of Surrounding Structures. J Neurol Surg B Skull Base. 2020;81(4):333-347. https://doi.org/10.1055/s-0040-1713931
16. Oh HJ, Yeo DG, Hwang SC. Surgical Treatment for Traumatic Optic Neuropathy. Korean J Neurotrauma. 2018;14(2):55-60. https://doi.org/10.13004/kjnt. 2018.14.2.55
17. Zoia C, Mastantuoni C, Solari D, de Notaris M, Corrivetti F, Spena G, et al. Transorbital and supraorbital uniportal multicorridor approach to the orbit, anterior, middle and posterior cranial fossa: Anatomic study. Brain Spine. 2023;4:102719. https://doi.org/10.1016/j.bas.2023.102719
18. Gise R, Truong T, Parsikia A, Mbekeani JN. A comparison of pediatric ocular injuries based on intention in patients admitted with trauma. BMC Ophthalmol. 2019;19(1):37. https://doi.org/10.1186/s12886-018-1024-7
19. James SL, Castle CD, Dingels ZV, Fox JT, Hamilton, EB, Liu Z, et al. Estimating global injuries morbidity and mortality: methods and data used in the Global Burden of Disease 2017 study. Inj Prev. 2020;26(Supp 1):i125-i153. https://doi.org/10.1136/injuryprev-2019-043531
20. Kodali S, He CH, Patel S, Tao A, Szlechter M, Parsikia A, et al. Characteristics of ocular injuries associated with mortality in patients admitted with major trauma. BMC Ophthalmol. 2024;24(1):125. https://doi.org/10.1186/s12886-024-03392-y
21. Norton J, Whittaker G, Kennedy DS, Jenkins JM, Bew D. Shooting up? Analysis of 182 gunshot injuries presenting to a London major trauma centre over a seven-year period. Ann R Coll Surg Engl. 2018;100(6):464-474. https://doi.org/10.1308/rcsann.2018.0037
22. Weiss R, He C, Gise R, Parsikia A, Mbekeani JN. Patterns of Pediatric Firearm-Related Ocular Trauma in the United States. JAMA Ophthalmol. 2019;137(12) :1363-1370. https://doi.org/10.1001/jamaophthalmol.2019.3562
23. Lev Ari O, Shaked G, Michael T, Givon A, Bodas M, Israel Trauma Group, et al. Ocular injuries associated with two-wheeled electric transportation devices and motorcycle accidents. Sci Rep. 2022;12(1):20546. https://doi.org/10.1038/s41598-022-23860-z
24. Rana V, Patra VK, Bandopadhayay S, Raj B, Sharma VK, Gupta A, et al. Combat ocular trauma in counterinsurgency operations. Indian J Ophthalmol. 2023;71(12):3615-3619. https://doi.org/10.4103/IJO.IJO_609_23