УЛГАЙГАН АЯЛДАРДЫН ЗААРА КАРМАЙ АЛБООСУНА ГЕРИАТРИЯЛЫК КАМКОРДУ УЮШТУРУУГА ЖАНЫ АРАКЕТТЕР

Аннотация

Бул гериатриялык синдромдордун бири заараны кармай албоо синдрому же заара кармап калуу синдрому. Клиникалык жана эпидемиологиялык изилдөөлөргө ылайык, ал улгайган жана улгайган аялдардын 30-80% жана эркектердин 20-30% дан кем эмес жабыркайт. Ошол эле учурда, жогоруда айтылган көйгөйлөрдөн улам заара кармап калуу оорусу бардык муктаж болгондордун орто эсеп менен 5% гана түзөт. Натыйжада, заара кармап калуу башка гериатриялык синдромдордун гериатриялык каскадына кирет, бул гериатриялык статустун терс көрүнүшүнө, функционалдуулуктун төмөндөшүнө, жашоо сапатынын төмөндөшүнө жана башкаларга көз карандылыктын күчөшүнө алып келет. Заара кармабоо патогенезинин динамикалык жана саркопендик байланыштарына багытталган заараны кармай албаган бейтаптарды башкарууга сунушталган гериатриялык мамиле салттууга салыштырмалуу бир кыйла айкын эффект берет, ал заараны кармай албаган зааранын көлөмүн олуттуу кыскартуудан турат. жалпы физикалык активдүүлүктүн жогорулашынын, булчуңдардын иштешинин жакшырылышынын жана заара кармап калуу менен байланышкан тынчсыздануу жана депрессиянын симптомдорун жоюу түрүндө психологиялык абалдын жакшырышы.

Ключові слова:

заара кармабоо синдрому, карылык, гериатриялык синдромдор, гериатриялык жардамды уюштуруу.

Біографії авторів

А.Е. Нурпеисова, Жогорку окуу жайдан кийинки билим берүү академиясы Федералдык мамлекеттик бюджеттик мекеме Россия Федерациясынын ФМБА Федералдык илимий борбору

Терапия, гериатрия жана карылыкка каршы медицина бөлүмү

А.Н. Ильницкий, Жогорку окуу жайдан кийинки билим берүү академиясы Федералдык мамлекеттик бюджеттик мекеме Россия Федерациясынын ФМБА Федералдык илимий борбору

Терапия, гериатрия жана карылыкка каршы медицина бөлүмү

У.М. Алиев, И. К. Ахунбаев атындагы Кыргыз мамлекеттик медициналык академиясы

Коомдук саламаттык жана саламаттыкты сактоо кафедрасы

О.А. Салибаев, И. К. Ахунбаев атындагы Кыргыз мамлекеттик медициналык академиясы

Дипломдон кийинки үй-бүлөлүк медицина кафедрасы

Посилання

1. Балуева Е.С. Демографические прогнозы старения населения. В кн.: Котельников Г.П., Захарова Н.О., ред. Клинические и фундаментальные аспекты геронтологии. Самара: Самар. Гос. мед. ун-т.; 2015:25-27. [Balueva E.S. Demograficheskie prognozy stareniya naseleniya. V kn.: Kotel'nikov G.P., Zaharova N.O., red. Klinicheskie i fundamental'nye aspekty gerontologii. Samara: Samar. Gos. med. un-t.: 2015:25-27. (In Russ.)].

2. Бухер С. Современные тенденции старения населения России. Вестник Российской Академии Наук. 2016;86(3):215-223. [Buher S. Sovremennye tendencii stareniya naseleniya Rossii. Vestnik Rossijskoj Akademii Nauk. (In Russ.)]. https://doi.org /10.7868/ S0869587316030051

3. Маматов С.М., Арстанбекова М.А., Иманалиева Ф.Э., Канат кызы Б. Состояние и перспективы геронтологии и гериатрии в Кыргызской Республике. Успехи геронтологии. 2020;33(2):391-396. [Mamatov S.M., Arstanbekova M.A., Imanalieva F.E., Kanat kyzy B. Status and Prospects of Gerontology and Geriatrics in the Kyrgyz Republic. Advances in Gerontology. 2020;33(2):391-396 (In Russ.)]. https://doi.org/10.34922/ AE.2020.33.2.025

4. Веселов Ю.В., Чернов Г.И. Питание пожилых: социологический аспект. Успехи геронтологии. 2020;33(5):879-884. https://doi.org/10.34922/AE.2020.33.5.007

5. Owino J, Fuller H. Aging out-of-place: Perceptions of successful aging among aging Burundian refugees in the United States. Gerontologist. 2023;63(7):1238-1247.

6. Ермакова Е.И. Биологическая обратная связь в лечении недержания мочи у женщин. Лечащий врач. 2014;3:26-28. [Ermakova E.I. Biologicheskaya obratnaya svyaz' v lechenii nederzhaniya mochi u zhenshchin. Lechashchij vrach. 2014;3:26-28. (In Russ.)].

7. Gaugler JE. Inclusivity and Innovation in Gerontology. Gerontologist. 2023;63(7):1107-1109.

8. Blix BH., Еgotnes G. Aging successfully in the changing Norwegian welfare state: A policy analysis framed by critical gerontology. Gerontologist. 2023;63 (7):1228-1237.

##submission.downloads##

Жарыяланганы

2024-06-15

Як цитувати

Нурпеисова, А., А. Ильницкий, У. Алиев, і О. Салибаев. «УЛГАЙГАН АЯЛДАРДЫН ЗААРА КАРМАЙ АЛБООСУНА ГЕРИАТРИЯЛЫК КАМКОРДУ УЮШТУРУУГА ЖАНЫ АРАКЕТТЕР ». Евразиялык саламаттыкты сактоо журналы, вип. 2, вип. 2, Червень 2024, с. 72-78, https://vestnik.kgma.kg/index.php/vestnik/article/view/1332.