АССОЦИАЦИЯ ЛЕПТИНЕМИИ С ИНСУЛИНОРЕЗИСТЕНТНОСТЬЮ В КЫРГЫЗСКОЙ  ЭТНИЧЕСКОЙ ГРУППЕ

Н.Т. Алибаева; А.С. Керимкулова; О.С. Лунегова; Э.Э. Бекташева; Э.М. Миррахимов

doi:10.54890/.v3i3.1193

Н.Т. Алибаева А.С. Керимкулова О.С. Лунегова Э.Э. Бекташева Э.М. Миррахимов

DOI:

https://doi.org/10.54890/.v3i3.1193

Аннотация

Изилдөө максаты: кыргыз этникалык топтогу лептиндин деңгээли менен жана инсулин туруктуулуктун (ИТ) арасындагы мүмкүн болуучу байланышын изилдөө.
Материалдар жана ыкмалар: изилдөөгө 30 жаштан жогору Кыргыз Республикасында жашаган этникалык кыргыздар киргизилген. Пациенттерге жалпы клиникалык изилдөө жүргүзүлгөн, алардын ичинде: даттануулар, чыныгы оору баяны, объективдүү кароо, кан басымын өлчөө менен, антропометрикалык текшерүү (бою, салмак, бел курчоосу, сан өлчөмү). Салмактын индекси, төмөнкү формула боюнча эсептелген: ИМТ= салмак (кг)/бою (м)2. Бел курчоосу≥102см болсо эркектерде, жана бел курчоосу ≥ 88см аялдарда – абдоминалдуу семирүү деп аныкталган. Салмактын индекси ≥ 30кг/м2 семирүү диагностикаланган. Лабаратордук изилдөөлөрдөн төмөнкүлөр аныкталган: кант (ачкарын) кандын плазмасынан, инсулин жана лептин. ИТ НОМА индекси формула менен аныкталган: НОМА= кандагы инсулин х кант плазмадагы (ммоль/л)/22,5. НОМА индекси ≥ 2,77 болгондо ИТ деп табылган.
Жыйынтыгы: изилдөөгө 30-70 жаштагы (51,7±9,6) 322 (145 эркектер, 177 аялдар) этникалык кыргыздар киргизилген. Баардык катышуучулар лептиндин квартилине жараша 4 топко бөлүнгөн (эркектерде: <2,2; 2,2-4,2; 4,3-6,34; >6,34 нг/мл; аялдарда: <8,05; 8,05-13,4; 13,5-19,9; > 19,9 нг/ мл). Лептиндин жогорку квартилдеринде төмөнкү квартилдер менен салыштырмалуу, салмактын индексинин, бел курчамынын жана кандагы кант көрсөткүчтөрү жогору болгон. Ошондой эле ИТ менен бейтаптар эркектерде: 3чү жана 4чү квартилинде ИТ көп болгон, 1-чи жана 2-чи квартилдерге салыштырмалуу (p<0,0001). Дал ушундай көрсөткүч аялдардын арасында аныкталган (p<0,0001). Лептиндин углеводдук алмашуу менен корреляциондук анализи эки жыныстык топто тең лептиндин корреляциондук маанилүүлүгү кандагы кант менен (p<0,01), НОМА индекси (p<0,0001), ИТ (p<0,0001).
Корутунду: кыргыз этникалык топто лептиндин деңгээли инсулинтуруктуулук менен ассоциациясы аныкталынган.

Ключові слова:

инсулинтуруктуулук, лептин, НОМА индекси.

Посилання

1. Sattar N, Gaw A, Scherbakova O, et al. Metabolicsyndrome with and without C-reactive protein as a predictor of coronary heart disease and diabetes in the West of Scotland Coronary Prevention Study. Circulation 2003; 108: 414–19.

2. Grundy SM, Hansen B, Smith SC, et al. Clinicalmanagement of metabolic syndrome: report of the American Heart Association/National Heart, Lung, and Blood Institute/American Diabetes Association conference on scientiﬁc issues related to management. Circulation 2004;109:551–6.

3. Ukkola O, Bouchard C. Clustering of metabolicabnormalities in obese individuals: The role of genetic factors. Ann Med 2001;33:79–90.

4. Reaven GM. Banting lecture 1988. Role of insulin resistance in human disease. Diabetes 1988;37:1595–1607.

5. Bergman RN, Kim SP, Hsu IR, et al. Abdominal obesity:role in the pathophysiology of metabolic disease and cardiovascular risk. Am J Med 2007;120:S3–S8; discussion S29–S32.

6. Correia ML, Haynes WG. Leptin, obesity andcardiovascular disease. Curr Opin Nephrol Hypertens 2004;13:215–23.

7. Altman J. Weight in the balance. Neuroendocrinology2002; 76: 131-6.

8. Trayhurn P, Bing C, Wood IS. Adipose tissue andadipokines – energy regulation from the human perspective. J Nutrition 2006; 136: 1935S-9S.

9. Lindstrom J, Tuomilehto J. The diabetes risk score: apractical tool to predict type 2 diabetes risk. Diabetes Care 2003; 26: 725–31.

10. Mantzoros CS. The role of leptin in human obesity anddisease: A review of current evidence. Ann Intern Med 1999;130:671–80.

11. Emilsson V, Liu YL, Cawthorne MA, et al. Expression of the functional leptin receptor mRNA in pancreatic islets and direct inhibitory action of leptin on insulin secretion. Diabetes 1997;46:313-6.

12. Van Gaal LF, Wauters MA, Mertens IL, et al. Clinical endocrinology of human leptin. Int J Obes Relat Metab Disord 1999;23(Suppl 1):29-36.

13. Huang KC, Lin RC, Kormas N, et al. Plasma leptin isassociated with insulin resistance independent of age, body mass index, fat mass, lipids, and pubertal development in nondiabetic adolescents. Int J Obes Relat Metab Disord 2004;28:470–5.

14. Galletti F, Barbato A, Versiero M, et al. Circulating leptin levels predict the development of metabolic syndrome in middle-aged men: An 8-year follow-up study. J Hypertens 2007;25:1671–7.

15. Franks PW, Brage S, Luan J, et al. Leptin predicts aworsening of the features of the metabolic syndrome independently of obesity. Obes Res 2005;13:1476–84.

16. Lin JD, Chiou WK, Chang HY, et al. Serum uric acid andleptin levels in metabolic syndrome: A quandary over the role of uric acid. Metabolism 2007;56:751–6.

17. Hodge AM, Boyko EJ, de Courten M, et al. Leptin andother components of the Metabolic Syndrome in Mauritius—a factor analysis. Int J Obes Relat Metab Disord 2001;25:126–131.

18. Patel SB, Reams GP, Spear RM, et al. Leptin: linkingobesity, the metabolic syndrome, and cardiovascular disease. Curr Hypertens Rep 2008;10:131-7.

19. Wallace AM, McMahon AD, Packard CJ, et al. Plasmaleptin and the risk of cardiovascular disease in the west of Scotland coronary prevention study (WOSCOPS). Circulation 2001;104:3052-6.