НАРОДНАЯ ХИРУРГИЯ И НЕКОТОРЫЕ МЕТОДЫ ЛЕЧЕНИЯ В ЭПОСЕ “МАНАС”
Аннотация
Основной целью работы является исследование традиционного лечения кыргызского народа конца XIX – начала XX веков. В эпосе «Манас» ярко отражается народная хирургия. Народные костоправы проводили различные операции на открытые переломы, вывихи, накладывали «гипс». В эпосе «Манас» упоминается такие народные инструменты как «шак-шак”, “аштар”, “тинтүүр”, “шимшүүр”.
Ключевые слова:
народный целитель, костоправ, «шак-шак”, “аштар”, “тинтүүр”, “шимшүүр”, картык, мумия, кровопускания и.т.д.Библиографические ссылки
1. Исраилов А. Сөөктүн сыныгы жөнүндө. – Фрунзе, 1971; Мусаев Н. Оорунун пайда болушу жөнүндө илимий жана диндик көз караштар. – Фрунзе, 1971. 15-бет.
2. Маалымат Исраилов А. Сөөктүн сыныгы жөнүндө. – Фрунзе, 1971; Мусаев Н. Оорунун пайда болушу жөнүндң илимий жана диндик көз караштар. – Фрунзе, 1971 боюнча келтирилүүдө.
3. Кол жазмалар фонду. 573-инв. 236-бет.
4. Кол жазмалар фонду. 573-инв. 236-бет.
5. Кушелевский В. И. Материалы для медицинской географии и санитарного описания Ферганской области. – Т. 1. – Новый Маргелан, 1890. Ферганский областной статистический комитет. – VIII. – С. 402
6.Орозбаков С. Манас. – Т. 1. 287-бет.
7. Каралаев С. Манас. – Т. 1. 130-бет.
8. Кол жазмалар фонду. 5187-инв. 194-бет.
9. Кол жазмалар фонду. 573-инв. 194-бет.
10. Кол жазмалар фонду. 5187-инв. 91-бет.
11. Мажму ат-таварих // Кол жазмалар фонду. 5114-инв. 69-бет
12. Кол жазмалар фонду. 573-инв. 223-бет.
13. Асептика (грекчеден а – жок, septikos – ириң жаратуучу) – хирургиялык операциянын учурунда жана башка жагдайларда жараатка, тканга же дененин жаралуу бөлүгүнө кирип кеткен микробдорду профилактикалоо (мисалы, медициналык инструменттер менен жабдыктарды стерилизациялоо) методу // Большой энциклопедический словарь / Под редакцией А. М. Прохорова. – М.: Научное издательство «Большая Российская энциклопедия»; СПб.: «Норинт», 1998. – С. 75.
14. Антисептика (грекчеден аnti – каршы, septikos – ириң жаратуучу) – химиялык (антисептикалык каражаттар), же биологиялык методдор аркылуу патогендүү микробдорго таасир берүү менен инфекциялуу жарааттарды жугузууну жана аларды дарылоону алдын алган метод. Бул ыкма 1867-жылы Дж. Листер тарабынан сунуш кылынган // Большой энциклопедический словарь / Под редакцией А. М. Прохорова. – М.: Научное издательство «Большая Российская энциклопедия»; СПб.: «Норинт», 1998. – С. 57.
15. Кол жазмалар фонду. 5187-инв. 99-бет.
16. Зеланд Н. Киргизы. Записки западно-сибирского отделения Русского географического общества. – 1885. – Книга 7. - № 2. – С.76.
