ПЕРВИЧНАЯ ЗАБОЛЕВАЕМОСТЬ РАКОМ ШЕЙКИ МАТКИ ПО РЕГИОНАМ КЫРГЫЗСКОЙ РЕСПУБЛИКИ

Э.А. Тилеков; Д.Д. Ибраимова; О.А. Болбачан; Г.И. Ишенова; Н.М. Насирова

doi:10.54890/.v5i5.472

Э.А. Тилеков Д.Д. Ибраимова О.А. Болбачан Г.И. Ишенова Н.М. Насирова

DOI:

https://doi.org/10.54890/.v5i5.472

Аннотация

Корутунду. Бул макалада Кыргыз Республикасынын Саламаттык сактоо министрлигинин электрондук саламаттык сактоо борборунун маалыматтары боюнча 1-жылдан 2013-жылга чейинки региондор боюнча өлүмгө учуроонун 2021- жылга чейинки динамикасында жатын моюнчасынын залалдуу шишиктерине алгачкы чалдыгуунун анализи берилген. Республика боюнча оң өсүш менен жатын моюнчасынын залалдуу шишиктеринин алгачкы ооруларынын ишенимдүү жогорку көрсөткүчтөрү 2015 (17,8±0,70/0000), 2018 (15,3±0,60/0000) жана 2021 (12,8±0,60/0000) жылдары аныкталды, жыл боюнча негизинен Нарын, Жалал-Абад, Талас облустарында жана Бишкек шаарында өсүш аныкталган. Жатын моюнчасынын залалдуу шишигинен 1 жылга чейин каза болгон учурлардын эң көп саны жыл боюнча Жалал-Абад, Ош, Чүй жана Ысык-Көл облустарына туура келген. Ысык-Көл облусунда аялдардын саны аз болгонуна карабастан, жатын моюнчасынын рагынан каза болгондор салыштырмалуу алдыңкы орунда турат. Бул калктын кеч кайрылуусу, региондордо онкологиялык жардамдын жеткиликтүүлүгүнүн төмөндүгү менен байланыштуу. Оорунун алдын алуу белгилери жана чаралары жөнүндө калктын сабаттуулугун жогорулатуу, ошондой эле ден-соолуктун баштапкы деңгээлинде дарыгерлердин онкологиялык жардамын көбөйтүү аркылуу жатын моюнчасынын рагынан биринчи жылы оорунун жана өлүмдүн көбөйүшүн азайтуу мүмкүн болот.

Ключові слова:

эсепке алынган, залалдуу шишик, алгачкы оору, калктын 100000ине эсептелген көрсөткүч, алдын алуу, жатын моюнчасынын рагы.

Посилання

1. Всемирная организация здравоохранения. Руководство по ранней диагностике рака. Женева; 2018.38с. Режим доступа: https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/272264/9789244511947-rus.pdf?sequence=1&isAllowed=y

2. Morrison DS. Recovering cancer screening in the pandemic: strategies and their impacts. Br J Cancer. 2021;124(9):1465-1466.

3. Хабриев Р.У., Мингазова Э.Н., Железова П.В., Гуреев С.А. Анализ показателей заболеваемости населения на уровне региона. Проблемы социальной гигиены, здравоохранения и истории медицины. 2020; 28( 4):512-517.

4. Голева О.П., Тасова З.Б., Прудникова О.Н., Леонов О.В., Ширинская Н.В. О проблеме своевременности выявления злокачественных новообразований шейки матки в Омской области. Здравоохранение Российской Федерации. 2016;60(6):298-302. http://dx.doi.org/10.18821/0044-197X-2016-60-6-298-302

5. Human Papillomavirus Testing for Primary Cervical Cancer Screening. CADTH. 2019. Abailable from: https://www.cadth.ca/sites/default/files/ou-tr/op0530-in-brief-e.pdf

6. Clinical Practice Guideline. Cervical Cancer Screening. 2016. 20p. Abailable from: https://actt.albertadoctors.org/CPGs/Lists/CPGDocumentList/Cervical-Cancer-Screening-CPG.pdf

7. Wong JB. Screening for Cervical Cancer: US Preventive Services Task Force Recommendation Statement. JAMA. 2018;320(7):674-686.

8. Дроздова Л.Ю., Иванова Е.С., Егоров В.А., Раковская Ю.С., Лищенко О.В. Выявление онкологической патологии в целевых группах взрослого населения. Профилактическая медицина. 2021;24(12):84-88. http://dx.doi.org/10.17116/profmed20212412184

9. Слувко Н.П., Сердюков А.Г. Некоторые региональные особенности заболеваемости злокачественными новообразованиями женской репродуктивной системы. Астраханский медицинский журнал. 2011;1:193-197.

10. Чуруксаева О.Н. Особенности диагностики, клиники, лечения и прогноза плоскоклеточного и железистого рака шейки матки: обзор. Опухоли женской репродуктивной системы. 2011;3:105-110.

11. Левшин В.Ф. Значение и технологии противоракового просвещения населения для эффективной борьбы с онкологическими заболеваниями. Онкология. Журнал им. П.А. Герцена. 2022;11(5):49-59. http://dx.doi.org/10.17116/onkolog20221105149

12. Дроздова Л.Ю., Иванова Е.С., Егоров В.А., Раковская Ю.С. Оценка эффективности выявления злокачественных новообразований в рамках диспансеризации в период эпидемии COVID-19. Профилактическая медицина. 2022;25(12):32–36. http://dx.doi.org/10.17116/profmed20222512132

13. Сангинов Д.Р., Хусейнов И.Н., Ганиев Д.Ф., Сафарзода Н.А. Приоритеты противораковой борьбы: профилактика и противораковое просвещение. Медицинский вестник Национальной академии наук Таджикистана. 2018;8(4):503-509. http://dx.doi.org/10.31712/2221-7355-2018-8-4-503-51