ТУБАСА ЖОГОРКУ ЭРИН ЖАНА ТАҢДАЙ ЖАРАКТАРЫ БАР БЕЙТАПТАРДЫ КӨП БАСКЫЧТУУ КАЛЫБЫНА КЕЛТИРҮҮЧҮ ХИРУРГИЯЛЫК ДАРЫЛОО
DOI:
https://doi.org/10.54890/1694-8882-2025-3-105Аннотация
Макалада Ош облуктар аралык бириккен клиникалык ооруканасында тубаса жогорку эрин жана таңдай жарактары бар 685 балага жүргүзүлгөн комплекстүү хирургиялык дарылоонун тажрыйбасы баяндалат. Изилдөөнүн максаты – жогорку эриндин, таңдайдын жана үстүңкү жаактын альвеолярдык өсүндүсүнүн тубаса жаракаларын хирургиялык жол менен дарылоонун натыйжалуулугун жогорулатуу, ошондой эле ринопластика аркылуу бет скелетинин эстетикалык бүтүндүгүн калыбына келтирүү болуп саналат. Макалада заманбап жана жергиликтүү шартка ыңгайлаштырылган коррекция ыкмалары, анын ичинде модификацияланган хейлопластика, уранопластика, үстүңкү жаактын альвеолярдык өсүндүсүнө аутокост пластика, ошондой эле ачык ринопластика ыкмалары каралган. Бул ыкмалар пациенттердин жаш өзгөчөлүктөрү жана анатомо-физиологиялык мүнөздөмөлөрү эске алынуу менен тандалган. Эрте этаптагы кемчиликтерди түзөтүүдөн тартып өспүрүм курактагы акыркы реконструктивдик операцияларга чейинки баскычтуу хирургиялык стратегия туруктуу функционалдык жана эстетикалык жыйынтыктарды берүүгө мүмкүндүк түзөт. Бул, өз кезегинде, баланын толук кандуу физикалык, сүйлөө жана психо-эмоционалдык өнүгүшүнө шарт түзөт. Пациенттерди комплекстүү коштоо, алардын үй-бүлөлөрүн дарылоо процессине активдүү тартуу жана баскычтуу ыкма жогорку клиникалык натыйжалуулугун көрсөттү. Алынган жыйынтыктар автордук ыкмаларды жана мультидисциплинардык реабилитацияны киргизүү тубаса жаак-бет кемтиктери бар балдардын жашоо сапатын жогорулатууга жана туруктуу функционалдык-эстетикалык натыйжаларга жетишүүгө өбөлгө түзөрүн ырастайт. Комплекстүү жана инновациялык ыкма менен төрөлгөн жук-жаак аймагынын кемтиктерин дарылоо бейтаптарды ийгиликтүү реабилитациялоонун жана социалдык-психологиялык адаптациялоонун күрөө ташы болуп саналат. Бул болсо дарылоо процессин оптималдаштыруу үчүн изилдөөлөрдү улантууну жана жаңы технологияларды киргизүүнү талап кылат.
Ключові слова:
жарыктар, хейлопластика, уранопластика, аутопластика, ринопластикаПосилання
1. Wang S, Zhao S, Yu J, Gu Z, Zhang Y. Advances in Translational 3D Printing for Cartilage, Bone, and Osteochondral Tissue Engineering. Small. 2022;18(36): e2201869. https://doi.org/10.1002/smll.202201869
2. Hatt LP, Wirth S, Ristaniemi A, Ciric DJ, Thompson K, Eglin D, et al. Microporous PLGA/β-TCP/TPU matrices fabricated by solvent-based 3D printing for bone tissue engineering. Regen Biomater. 2023;10:rbad084. https://doi.org/10.1093/ rb/rbad084
3. Меликов Е.А., Дибиров Т.М., Клыпа И.А., Дробышев А.Ю. Альвеолярный дистракционный остеогенез: возможные осложнения и методы их лечения. Стоматология. 2022;101(2):25–30. https://doi.org/10.17116/stomat202210102125
4. Чуйкин С.В., Андрианова Ю.В., Макушева Н.В., Чуйкин О.С., Кучук К.Н., Гильманов М.В. Анализ частоты рождения детей с врожденными пороками развития в городе с нефтехимической промышленностью. Проблемы стоматологии. 2020;16(1):139-142. https://doi.org/10.18481 / 2077-7566-20-16-1-139-142
5. Mossey PA, Little J, Munger RG, Dixon MJ, Shaw WC. Cleft lip and palate. Lancet. 2009;374(9703):1773-1785. https://doi.org/10.1016/S0140-6736(09)60695-4
6. International Cleft Lip & Palate Foundation. CLEFT 2000 Zurich, Switzerland - 1st World Congress. Available from: https://icpfweb.com/cleft-2000.
7. Ешиев Д.А., Ешиева А.А., Таалайбеков Н.Т., Ешиев А.М. Послеоперационная реабилитация больных с аномалиями развития челюстей. Alatoo Academic Studies. 2020;4:307-313. https://doi.org/10.17015/aas.2020.204.36
8. Таалайбеков Н.Т., Ешиев А.М. Лечение и реабилитация детей с врожденной расщелиной губы и неба в современных условиях развития здравоохранения Кыргызстана. Вестник КГМА им. И.К. Ахунбаева. 2022;3:187-191. https://doi.org/10.54890/1694-6405_2022_3_187
9. Chou PY, Hallac RR, Shih E, et al. 3D-Printed Models of Cleft Lip and Palate for Surgical Training and Patient Education. Cleft PalateCraniofac J. 2018;55(3):323-327 https://doi.org/10.1177/1055665617738998
10. Luo D, Chen B, Chen Y. Stem Cells-Loaded 3D Printed Scaffolds for the Reconstruction ofAlveolar Cleft. Front Bioeng Biotechnol 2022;10:939199. https://doi.org/10.3389/fbioe.2022.939199
11. Ешиев А.М., Телас Я.А. Модифицированныйспособ радикальной палатопластики Патент КР № 1349, 10 апреля 2011 г Интеллектуальная собственность. 2011.;4:5Режим доступаhttps://base.patent.kg/d/iz/pp/PPPDF/PP1349.pdf
12. Ешиев Д.А., Ешиев А.М. Способ аутопластикиальвеолярного отростка при врождённойрасщелине. Патент КР № 2062, 10 ноября 2017 г. Интеллектуальная собственность 2017;6:7. Режим доступа https://base.patent.kg/d/iz/pp/ PPPDF/PP2062.pdf
13. Кувондиков Мирсодик М, Кувондиков МирсаидМ, Хайитматов Х.Ш, Номозов Б.С., КаюмовШ.Ш. Челюстно-лицевая хирургия эстетическая медицина: современный взглядResearch Focus. 2025;4(6):294-296https://doi.org/ 10.5281/zenodo.15813084
14. Raafat L, Omara M, Mounir R. Alveolar cleftreconstruction using autogenous double iliaccorticocancellous bone blocks technique versus particulate autogenous spongy bone graft fromanterior iliac crest. Clin Oral Investig 2025;29(5):248. https://doi.org/10.1007/s00784025-06288-3
15. Кропотов М.А., Саприна О.А., Доброхотова В. З., Штурма А.Д. Использованиереваскуляризированных костных лоскутов для реконструкции нижней челюсти при сегментарной резекции с экзартикуляцией онкологической практике. Опухоли головы шеи. 2024;14(4):24–32 https://doi.org/10.17650/2222-1468-2024-14-4-24-32
16. Alnami R, Ahmed S, Alashrah A S, et al(November 10, 2024) Aesthetic and Functional Outcomes of Simultaneous Rhinoplasty and Lip Lift Surgery: A Systematic Review. Cureus16(11):e73369. https://doi.org/10.7759/cureus.73369

