ХОЛАНГИОКАРЦИНОМА (АДАБИЯТКА СЕРЕП)
DOI:
https://doi.org/10.54890/1694-8882-2025-3-155Аннотация
Холангиокарцинома боор жана өт жолдорунун эң агрессивдүү залалдуу шишиктеринин бири болуп саналат, прогнозу начар жана өлүмдүүлүгү жогору. Бул адабий обзордун максаты – холангиокарцинома боюнча азыркы учурга чейинки эпидемиологиялык маалыматтарды, тобокелдик факторлорун, клиникалык белгилерин, диагностика ыкмаларын жана хирургиялык дарылоону талдап, негизги көйгөйлөрдү жана келечектүү изилдөө багыттарын аныктоо. Маалымат изилдөөсү PubMed базасында жүргүзүлдү. 2018–2025- жылдар аралыгында жарыяланган, негизинен рецензияланган макалалар каралды. Тандоо критерийлери клиникалык же эксперименттик маалыматтардын болушу, методологиялык жана статистикалык ишенимдүүлүк, англис же орус тилдеринде жеткиликтүүлүк болду. Обзорго оригиналдуу изилдөөлөр, метаанализдер, системалуу обзорлор, клиникалык сунуштар жана клиникалык учурлар киргизилди. Молекулярдык биологиянын, визуалдык технологиялардын жана хирургиялык ыкмаларынын өнүгүшүнө карабастан, холангиокарциноманы эрте стадиясында аныктоо кыйын бойдон калууда. Бул радикалдуу дарылоонун мүмкүнчүлүгүн олуттуу чектейт. Азыркы учурда хирургиялык резекция жана андан кийинки адъюванттык терапия гана узак мөөнөттүү жашоону камсыздай алат. Бирок радикалдуу операциядан кийин да рецидивдердин көрсөткүчү жогору бойдон калууда, жалпы жашоо узактыгы канааттандырарлык эмес. Заманбап изилдөөлөр эрте диагностика үчүн жаңы биомаркерлерди аныктоого, операцияга чейинки резектабелдүүлүктү тактоого жана системалуу терапиянын персоналдашкан схемаларын иштеп чыгууга багытталган. Айрыкча таргеттик терапия жана иммуннотерапия онкологиялык натыйжаларды жана бейтаптардын жашоо сапатын жакшыртуу мүмкүнчүлүгүн ачууда. Жыйынтыктап айтканда, холангиокарциноманын канцерогенезинин молекулярдык механизмдерин терең изилдөө, жаңы диагностикалык жана терапевтик ыкмаларды интеграциялоо, ошондой эле көп тармактуу кызматташтыкты өнүктүрүү бул ооруну дарылоонун натыйжалуулугун жана прогнозун жакшыртуунун негизги шарттары болуп саналат.
Ключові слова:
Холангиокарцинома, Клацкин шишиги, боорду курттаган описторхоз (же боор мите курту жугушу), В жана С вирустук гепатиттери, сарык, панкреатодуоденэктомия, Уиппл операциясыПосилання
1. Dar FS, Abbas Z, Ahmed I, et al. National guidelines for the diagnosis and treatment of hilar cholangiocarcinoma. World J Gastroenterol. 2024;30(9):1018-1042. https://doi.org/10.3748/wjg.v30.i9.1018
2. Sarcognato S, Sacchi D, Fassan M, et al. Cholangiocarcinoma. Pathologica. 2021;113(3):158-169. https://doi.org/ 10.32074/1591-951X-252
3. Elvevi A, Laffusa A, Scaravaglio M, et al. Clinical treatment of cholangiocarcinoma: an updated comprehensive review. Ann Hepatol. 2022;27(5):100737. https://doi.org/10.1016/j.aohep.2022.100737
4. Vij M, Puri Y, Rammohan A, et al. Pathological, molecular, and clinical characteristics of cholangiocarcinoma: A comprehensive review. World J Gastrointest Oncol. 2022;14(3):607-627. https://doi.org/10.4251/wjgo.v14.i3.607
5. Gorji L, Beal EW. Surgical Treatment of Distal Cholangiocarcinoma. Curr Oncol. 2022;29(9):6674-6687. Published 2022 Sep 17. https://doi.org/10.3390 /curroncol29090524
6. Banales JM, Marin JJG, Lamarca A, et al. Cholangiocarcinoma 2020: the next horizon in mechanisms and management. Nat Rev Gastroenterol Hepatol. 2020;17(9):557-588. https://doi.org/10.1038/s41575-020-0310-z
7. Brindley PJ, Bachini M, Ilyas SI, et al. Cholangiocarcinoma. Nat Rev Dis Primers. 2021;7(1):65. Published 2021 Sep 9. https://doi.org/10.1038/s41572-021-00300-2
8. Vita F, Olaizola I, Amato F, et al. Heterogeneity of Cholangiocarcinoma Immune Biology. Cells. 2023;12(6):846. Published 2023 Mar 8. https://doi.org/10.3390 /cells12060846
9. Guedj N. Pathology of Cholangiocarcinomas. Curr Oncol. 2022;30(1):370-380. Published 2022 Dec 26. https://doi.org/ 10.3390/curroncol30010030
10. Moris D, Palta M, Kim C, Allen PJ, Morse MA, Lidsky ME. Advances in the treatment of intrahepatic cholangiocarcinoma: An overview of the current and future therapeutic landscape for clinicians. CA Cancer J Clin. 2023;73(2):198-222. https://doi.org/10.3322/caac.21759
11. Lapitz A, Azkargorta M, Milkiewicz P, et al. Liquid biopsy-based protein biomarkers for risk prediction, early diagnosis, and prognostication of cholangiocarcinoma. J Hepatol. 2023;79(1):93-108. https://doi.org/10.1016/ j.jhep. 2023.02.027
12. Rushbrook SM, Kendall TJ, Zen Y, et al. British Society of Gastroenterology guidelines for the diagnosis and management of cholangiocarcinoma. Gut. 2023;73(1):16-46. Published 2023 Dec 7. https://doi.org/10.1136/gutjnl-2023-330029
13. Elias C, Rahman A, Mial-Anthony J, et al. Advancements in cholangiocarcinoma: evolving strategies for diagnosis, treatment, and palliation over three decades. Chin Clin Oncol. 2024;13(5):70. https://doi.org/10.21037/cco-23-144
14. Ferrante ND, Hubbard RA, Weinfurtner K, et al. Validity of Diagnostic Codes and Laboratory Tests to Identify Cholangiocarcinoma and Its Subtypes. Pharmacoepidemiol Drug Saf. 2025;34(5):e70154. https://doi.org/10.1002/pds.70154
15. Hewitt DB, Brown ZJ, Pawlik TM. Surgical management of intrahepatic cholangiocarcinoma. Expert Rev Anticancer Ther. 2022;22(1):27-38. https://doi.org/10.1080/14737140.2022.1999809
16. DeOliveira ML, Cunningham SC, Cameron JL, et al. Cholangiocarcinoma: thirty-one-year experience with 564 patients at a single institution. Ann Surg. 2007;245(5):755-762. https://doi.org/10.1097/01.sla.0000251366.62632.d3
17. Dickson PV, Behrman SW. Distal cholangiocarcinoma. Surg Clin North Am. 2014;94(2):325-342. https://doi.org/10.1016/j.suc.2013.12.004
18. Kendall T, Verheij J, Gaudio E, et al. Anatomical, histomorphological and molecular classification of cholangiocarcinoma. Liver Int. 2019;39 Suppl 1:7-18. https://doi.org/10.1111/liv.14093
19. Madkhali AA, Al-alem F. Distal Cholangiocarcinoma. In: Rodrigo L, ed. Bile Dust Cancer. IntechOpen; 2019. https://doi.org/10.5772/intechopen.84625
20. Zhou Y, Liu S, Wu L, Wan T. Survival after surgical resection of distal cholangiocarcinoma: A systematic review and meta-analysis of prognostic factors. Asian J Surg. 2017;40(2):129-138. https://doi.org/10.1016/j.asjsur.2015.07.002
21. Ishii T, Iwaki K, Nakakura A, Yoh T, Uchida Y, Hatano E. Is routine lymph node dissection recommended for liver resection of intrahepatic cholangiocarcinoma? A systematic review and meta-analysis. HPB (Oxford). 2024;26(6):731-740. https://doi.org/10.1016/j.hpb.2024.03.1163
22. Zhang R, Tan Y, Liu M, Wang L. Lymph node metastasis of intrahepatic cholangiocarcinoma: the present and prospect of detection and dissection. Eur J Gastroenterol Hepatol. 2024;36(12):1359-1369. https://doi.org/10.1097/ MEG.0000000000002856
23. Melandro F, Nasto RA, Ginesini M, et al. A narrative review of intrahepatic cholangiocarcinoma: a surgical curative option. Chin Clin Oncol. 2023;12(2):13. https://doi.org/10.21037/cco-22-85
24. Zhu J, Liu C, Li H, et al. Adequate lymph node dissection is essential for accurate nodal staging in intrahepatic cholangiocarcinoma: A population-based study. Cancer Med. 2023;12(7):8184-8198. https://doi.org/10.1002/cam4.5620
##submission.downloads##
Жарыяланганы
Як цитувати
Номер
Розділ
