ТИННИТУСТУ ДАРЫЛОО МАСЕЛЕСИ ТУУРАЛУУ
DOI:
https://doi.org/10.54890/1694-8882-2025-2-116Аннотация
Резюме. Тиннитус – сырт жактан келген үн жок учурда кулактын чуулдоосу негизги оорунун симптому болушу мүмкүн. Анын болушу неврологиялык жана кан тамыр өзгөрүүлөрү менен коштоолусу мүмкүн. Тилекке каршы кулактын чуулдоосу бейтаптын өмүрүнүн сапатына таасирин тийгизип, социалдык жана жумуш абалы оорлошу мүмкүн. Калктын алты чоң изилдөөсүнө ылайык, ар кайсы өлкөлөрдө чоңдор арасында кулактын кучу 4,4% дан 15,1% га чейин жана 7,6 дан 20,1% га чейин, 50 жаштан жогору. Ошондой эле, бул бейтаптардын көпчүлүгү кулактын ызы-чуусун эмоционалдык жактан боешот, буга байланыштуу анын мүнөздөмөлөрү жана жашоо сапатына тийгизген таасири өтө индивидуалдуу. Тиннитусту дарылоо фармакотерапияны, когнитивдик жана жүрүм-турумдук терапияны, үн терапиясын, Музыкалык терапияны, кулактын кайра окутуу терапиясын, массажды жана сунууну жана электр басууну камтыйт. Көйгөйдүн кеңири таралышына карабастан, кулактын этиологиясы жана патогенези азыркы учурда толук аныктала элек.
Кулактын чуулдоосу фармакотерапия, когнитивдик жана музыкалык, үн терапиясын, тиннитустук кайрадан үйрөтүү терапиясын, массаж жана керилүүнү жана электрлик басаңдатууну камтыйт. Дарылоонун жаңы түрүн издөө үндү кабыл алууну жакшыртууга жана коштоп турган кулактын чуулдоосун четтетүүгө багытталган. Аталган эмгекте тиннитусту мүнөздөмө, себептерин дарылоо методдору жана механизмдери каралган.
Ключові слова:
кулактын чуулдоосу, кулактын угуусу, борбордук нерв системасы, дарылооПосилання
1. Кузовков В.Е., Мегрелишвили С.М., Щербаков Я.Л. Шум в ушах: методы его коррекции. Современное состояние вопроса. Российская оториноларингология. 2012;5(66):114-118.
2. Гуненков А.В., Косяков С.Я. Субъективный ушной шум. Современные представления о лечении. Вестник оториноларингологии. 2014;3:72–75.
3. Coelho CB, Sanchez TG, Tyler RS. Tinnitus in children and associ ated risk factors. Prog Brain Res. 2007;166:179–191. https://doi.org/10.1016/S0079-6123(07)66016-6
4. Dobie RA. Overview: suffering from tinnitus. In: Snow JB, editor. Tinnitus: theory and management. Ontario: BC Decker Inc;
5. Шелеско Е.В., Черникова Н.А., Фомочкина Л.А., Лебедева М.А., Никонова С.Д., Доронина В.А. и др. Принципы диагностики и лечения шума в ушах. Журнал неврологии и психиатрии. 2021;121(11):99-105. https://doi.org/10.17116/jnevro202112111199
6. Tyler RS. Neurophysiological models, psychological models, and treatments for tinnitus. In: Tyler RS, editor. Tinnitus treatment. New York: Thieme; 2006:1–22.
7. Гуненков А.В., Косяков С.В., Пчеленок Е.В. Лечение шума в ушах. Российский неврологический журнал. 2020;25(1):52-55. https://doi.org/10.30629/2658-7947-2020-25-1-52-55
8. Левина Е.А., Левин С.В., Дворянчиков В.В., Кузовков В.Е. Звуковая терапия при лечении шума в ушах. Медицинский совет. 2024;18:140-148. https://doi.org/10.21518/ms2024-484
9. Савранская К.В., Рыжкова Н.С., Бакотина А.В., Костюк В.Н. Соматосенсорный тиннитус. Эффективная фармакотерапия. 2024;20(3):56–59. https://doi.org/10.33978/2307-3586-2024-20-3-56-59
10. Владимирова Т.Ю., Айзенштадт Л.В., Шелыхманова М.В. Комплексный подход к лечению тиннитуса у пациентов старшей возрастной группы. Российская оториноларингология. 2023;22(3):32-39. https://doi.org/10.18692/ 1810-4800-2023-3-32-39
11. Wang Y, Zhan G, Cai Z, Jiao B, Zhao Y, Li S, et al. Vagus nerve stimulation in brain diseases: therapeutic application and biological mechanisms. Neurosci Biobehav Rev. 2021;127:37-53. https://doi.org/10.1016/j.neubiorev.2021.04.018
12. Kaan EA, De Aguiar I, Clarke C, Lamb DG. A transcutaneous vagus nerve stimulation study on verbal order memory. Journal of Neurolinguistics. 2021;59(1):100990. https://doi.org/10.1016/j.jneuroling.2021.100990
13. Владимирова Т.Ю. Айзенштадт Л.В. Оценка приверженности к лечению тугоухости у пациентов старческого возраста. Клиническая больница. 2017;4(22):17-21.
14. Azevedo AA, Figueiredo RR. Tinnitus treatment with acamprosate: double-blind study. Braz J Otorrinolaringol. 2005;71(5):618–623. https://doi.org/10.1016/ s1808-8694(15)31266-0
15. Иаева Т.А., Исмаилова А.А., Беднякова Н.Н. Особенности лечения тиннитуса при слухопротезировании пациентов с сенсоневральной тугоухостью. Вестник КРСУ. 2022;22(9):41-44. https://doi.org/10.36979/1694-500X-2022-22-9-41-44
16. Сасызбаева Г.Е., Каликан Ж.К., Абдихамит К.О. и соавт. Актуальные подходы в терапии тиннитуса. Клиническая медицина и фармакология. 2024;6 (257):128-134.
17. Andersson G, Kaldo V. Cognitive-behavioral therapy with applied relaxation. In: Tyler RS, editor. Tinnitus treatment. New York: Thieme; 2006:96–115.
18. Насыров В.А., Иаева Т.А., Исламов И.М. Практическое руководство по аудиологии. Бишкек. 2014:110-112.
9. Searchfield GD. Hearing aids and tinnitus. In: Tyler RS, editor. Tinnitus treatment. New York: Thieme; 2006:161–175.
20. Изаева Т.А., Исмаилова А.А., Беднякова Н.Н, Турумбекова А.Б. Диагностические критерии и способы лечения кохлеарных и вестибулярных расстройств. Бишкек; 2022. 120 с.
21. Herraiz A, Toledano A, Diges I. Trans-electrical nerve stimulation (TENS) of somatic tinnitus. Prog Brain Res. 2007;166:389–394. https://doi.org/10.1016/S0079-6123(07)66037-3