КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНЫН АЙМАКТАРЫНДА 1-ТИПТЕГИ КАНТ ДИАБЕТИНИН АКЫРКЫ 20 ЖЫЛ ИЧИНДЕГИ АБАЛЫ (2005-2024)
DOI:
https://doi.org/10.54890/1694-8882-2025-1-227Аннотация
Бул макалада 2005-2024-жж. Аралыгындагы Мамлекеттик отчеттук форма №12ге ылайык Кыргыз Республикасынын региондорунда акыркы 20 жыл ичинде 1-типтеги кант диабетине чалдыгуу тууралуу маалыматтар берилген.
Салыштырма анализ көрсөткөндөй, узак мөөнөттүү оорулардын орточо деңгээли Ысык-Көл облусунда 100 000 адамга 6 учурду түзгөн (0/0000). Ооругандардын деңгээли Бишкек шаарларында (5,30/0000) жана Ош облусунда (4,80/0000) өлкөдөгү орточо көрсөткүчтөн (4,20/0000), жогору болгон. Чүй, Баткен, Талас жана Жалал-Абад аймактарында эпидемиялык процесстин ороточо интенсивдүүлүгү жогоруда көрсөтүлгөн дубандарга караганда төмөн болгон (3,8-2,80/0000). Узак мөөнөттүү оорунун орточо көрсөткүчүнүн өлкө боюнча эн төмөн (2,30/0000)денгээли Нарын облусунда аныкталган.
Акыркы 20 жыл ичиндеги аймактар боюнча 1-типтеги диабет оорусу менен ооругандардын динамикасын талдоо 2005-2006-жылдары бир катар аймактарда (Ысык-Көл, Ош, Чуй, Талас облустарында) оорунун саны көбөйгөндүгүн көрсөтөт. 2014-2016-жылдары дээрлик бардык аймактарда ар кандай интенсивдүүлүктө жогорулоо катталган. Акыркы жылдарада Ош, Баткен жана Чуй аймактарында оорунун азайгандыгы байкалса, Бишкек ш., Ысык-Көл, Нарын, Талас дубандарында көбөйгөндүгү катталган.
Ключові слова:
1-типтеги кант диабети, оорусу, аймактар, Кыргыз РеспубликасыПосилання
1. Noubiap JJ, Nansseu JR, Lontchi-Yimagou E, Nkeck JR, Nyaga UF, Ngouo AT, at al. Global, regional, and country estimates of metabolic syndrome burden in children and adolescents in 2020: a systematic review and modelling analysis. Lancet Child Adolesc Health. 2022;6(3):158-170. https://doi.org/110.1016/S2352-4642(21)00374-6
2. IDF DIABETES ATLAS 10-th edition 2021. Chapter 3. Global picture. Diabetes incidence and prevalence in children and adolescents. Available from: https:// diabetesatlas.org/en/
3. Syed FZ. Type 1 Diabetes Mellitus. Ann Intern Med. 2022;175(3):ITC33-ITC48. https://doi.org/10.7326/AITC202203150
4. Султаналиева Р.Б., Сагынова С.К., Албакова А.О., Князева В.Г., Добрынина Н.П. Эпидемиологические аспекты сахарного диабета в Кыргызстане (по данным государственного регистра сахарного диабета в разрезе 2015 г.). Вестник КРСУ. 2016;16(11):141-144.
5. Джунушалиева Н.К., Сулайманов Ш.А., Увайдиллаева Ф.Т. Распространенность аутоиммунного тиреоидита среди детей с сахарным диабетом 1 типа. Бюллетень науки и практики. 2024;10(11):166-171. https://doi.org/10.33619/2414-2948/108/22
6. Увайдиллаева Ф.Т., Тухватшин Р.Р., Джунушалиева Н.К., Токтогулова Н.А., Калиев Т.К. Влияние соматотропного гормона и инсулиноподобного фактора роста 1 на антропометрические показатели у детей с сахарным диабетом 1 типа. Бюллетень науки и практики. 2024;10(7):253-258.https://doi.org/10.33619/2414-2948/104/26
7. Суровцева А.Ю., Хардикова Е.М., Степченко М.А. Особенности течения сахарного диабета 1 типа в условиях хронической инсулиновой недостаточности. Медицинский вестник Юга России. 2021;12(2):100-104. https://doi.org/10.21886/2219-8075-2021-12-2-100-104
8. Алимова Н.Ш., Увайдиллаева Ф.Т., Ногойбаева К.А. Потерянные годы потенциальной жизни от сахарного диабета 1 типа, Кыргызская Республика, 2013-2022 гг. New Approaches in the Field of Microbiology, Virology, Immunology and Epidemiology : Сборник тезисов молодых ученых в рамках международной конференции, посвященной 300-летию РАН, Москва, 23–24 апреля 2024 года. Москва:Перо; 2024:7-8. EDN NVBUNU.
9. Центр электронного здравоохранения [Интернет]. Бишкек. Доступно: https://cez.med.kg/
10Национальный статистический комитет Кыргызской Республики [Интернет]. Бишкек. Доступно: https://www.stat.kg/ru/
##submission.downloads##
Жарыяланганы
Як цитувати
Номер
Розділ
