ПАТОГЕНЕЗ ОТЕКА ДИСКА ЗРИТЕЛЬНОГО НЕРВА ПРИ ПОВЫШЕННОМ ВНУТРИЧЕРЕПНОМ ДАВЛЕНИИ (ОБЗОР ЛИТЕРАТУРЫ)

Н.А. Мамазияева; К.Б. Ырысов; О.Дж. Джумагулов

doi:10.54890/1694-8882-2024-5-159

Н.А. Мамазияева К.Б. Ырысов О.Дж. Джумагулов

DOI:

https://doi.org/10.54890/1694-8882-2024-5-159

Аннотация

Баш-сөөк ичиндеги басым жогорулаган учурдагы көрүү нерв үрпүнүн шишүүсү алгач 1853-жылда сүрөттөлгөн. Андан бери көптөгөн гипотезалар анын патогенезин аныктагандай сезилет. Иштин максаты катары патогенез негиздерин изилдеп, алгачкы гипотезалардын тууралыгын текшерип, аягында, изилдөө жыйынтыктарына таянып, патогенездин механизмдерине логикалуу түшүнүк берүү каралган. Изилдөө төмөнкү суроолорду өзүнө камтыган: көрүү нервинин анатомиясы жана кан менен камсыздалуусу, көрүү нервинин чел кабыгынын ролу, көрүү нервин бойлоп суюктуктардын агуусу, көз торчосунун борбордук венасынын кысылуусу жана ага байланышкан кесепеттер. Баш-сөөк ичиндеги басым тез жогорулаган учурда көрүү нервинин үрпүсү шишиген эмес. Андан соң, мээнин айрым бөлүктөрүндө улам чоңоюп бараткан көлөмдүү зыяндардын негизинде хроникалык баш-сөөк ичиндеги басым жогорулоосу байкалган. Ал өзгөрүүлөр жүлүн-мээ суюктугунун басымынын жогорулашына жана көрүү нервинин үрпүнүн шишүүсүнө алып келген, бул өзгөрүүлөр жүлүн-мээ суюктугунун басымы жогору бейтаптарда байкалган.

Ключові слова:

патогенез, кѳз нервинин үрпү, кѳз түпкүрү, кѳрүү функциясы, баш-сөөк ичиндеги басымдын гипертензиясы

Біографії авторів

Н.А. Мамазияева, И.К. Ахунбаев атындагы Кыргыз мамлекеттик медициналык академиясы

Дипломго чейинки жана дипломдон кийинки нейрохирургия кафедрасы

К.Б. Ырысов, И.К. Ахунбаев атындагы Кыргыз мамлекеттик медициналык академиясы

Дипломго чейинки жана дипломдон кийинки нейрохирургия кафедрасы

О.Дж. Джумагулов, И.К. Ахунбаев атындагы Кыргыз мамлекеттик медициналык академиясы

Офтальмология кафедрасы

Посилання

1. Intracranial Disease and Choked Disc. Indep Pract. 1882;3(6):383.

2. Hayreh SS. Pathogenesis of optic disc edema in raised intracranial pressure. Prog Retin Eye Res. 2016;50:108-144. https://doi.org/10.1016/j.preteyeres. 2015.10.001

3. Hagen SM, Eftekhari S, Hamann S, Juhler M, Jensen RH. Intracranial pressure and optic disc changes in a rat model of obstructive hydrocephalus. BMC Neurosci. 2022;23(1):29. https://doi.org/10.1186/s12868-022-00716-w

4. Kerscher SR, Tellermann J, Zipfel J, Bevot A, Haas-Lude K, Schuhmann MU. Influence of sex and disease etiology on the development of papilledema and optic nerve sheath extension in the setting of intracranial pressure elevation in children. Brain Spine. 2023;4:102729. https://doi.org/10.1016/j.bas.2023.102729

5. Kerscher SR, Zipfel J, Haas-Lude K, Bevot A, Tellermann J, Schuhmann MU. Transorbital point-of-care ultrasound versus fundoscopic papilledema to support treatment indication for potentially elevated intracranial pressure in children. Childs Nerv Syst. 2024;40(3):655-663. https://doi.org/10.1007/s00381-023-06186-7

6. Sibony PA, Kupersmith MJ, Feldon SE, Wang JK, Garvin M; OCT Substudy Group for the NORDIC Idiopathic Intracranial Hypertension Treatment Trial. Retinal and Choroidal Folds in Papilledema. Invest Ophthalmol Vis Sci. 2015;56(10):5670-5680. https://doi.org/10.1167/iovs.15-17459

7. Vasseneix C, Najjar RP, Xu X, Tang Z, Loo JL, Singhal S, et al. Accuracy of a Deep Learning System for Classification of Papilledema Severity on Ocular Fundus Photographs. Neurology. 2021;97(4): e369-e377. https://doi.org/10.1212/ WNL.0000000000012226

8. Chen BS, Meyer BI, Saindane AM, Bruce BB, Newman NJ, Biousse V. Prevalence of Incidentally Detected Signs of Intracranial Hypertension on Magnetic Resonance Imaging and Their Association With Papilledema. JAMA Neurol. 2021;78(6):718-725. doi:10.1001/jamaneurol.2021.0710

9. Sibony PA, Kupersmith MJ, Kardon RH. Optical Coherence Tomography Neuro-Toolbox for the Diagnosis and Management of Papilledema, Optic Disc Edema, and Pseudopapilledema. J Neuroophthalmol. 2021;41(1):77-92. https://doi.org/10.1097/WNO.0000000000001078

10. Wang S, Tong X, Li X, Liu L, Liu Z, Mo D, et al. Association of post-intervention pressure gradient with symptom-free at 6 months in idiopathic intracranial hypertension with venous sinus stenosis treated by stenting. Interv Neuroradiol. 2023;29(4):413-418. doi:10.1177/15910199221095044

11. Crum OM, Kilgore KP, Sharma R, Lee MS, Spiegel MR, McClelland CM, et al. Etiology of Papilledema in Patients in the Eye Clinic Setting. JAMA Netw Open. 2020;3(6):e206625. https://doi.org/10.1001/jamanetworkopen.2020.6625

12. Pardon LP, Cheng H, Tang RA, Saenz R, Frishman LJ, Patel NB. Custom Optical Coherence Tomography Parameters for Distinguishing Papilledema from Pseudopapilledema. Optom Vis Sci. 2019;96(8):599-608. https://doi.org/10. 1097/OPX.0000000000001408

13. Reier L, Fowler JB, Arshad M, Hadi H, Whitney E, Farmah AV, et al. Optic Disc Edema and Elevated Intracranial Pressure (ICP): A Comprehensive Review of Papilledema. Cureus. 2022;14(5):e24915. https://doi.org/10.7759/cureus.24915

14. Chang MY, Heidary G, Beres S, Pineles SL, Gaier ED, Gise R, et al. Artificial Intelligence to Differentiate Pediatric Pseudopapilledema and True Papilledema on Fundus Photographs. Ophthalmol Sci. 2024;4(4):100496. https://doi.org/10.1016/j.xops.2024.100496

15. Knoche T, Gaus V, Haffner P, Kowski A. Neurofilament light chain marks severity of papilledema in idiopathic intracranial hypertension. Neurol Sci. 2023;44(6):2131-2135. https://doi.org/10.1007/s10072-023-06616-z

16. Das S, Montemurro N, Ashfaq M, Ghosh D, Sarker AC, Khan AH, et al. Resolution of Papilledema Following Ventriculoperitoneal Shunt or Endoscopic Third Ventriculostomy for Obstructive Hydrocephalus: A Pilot Study. Medicina (Kaunas). 2022;58(2):281. https://doi.org/10.3390/medicina58020281

17. Zhou C, Zhou Y, Liu L, Jiang H, Wei H, Zhou C, et al. Progress and recognition of idiopathic intracranial hypertension: A narrative review. CNS Neurosci Ther. 2024;30(8):e14895. https://doi.org/10.1111/cns.14895

18. Hyde RA, Mocan MC, Sheth U, Kaufman LM. Evaluation of the underlying causes of papilledema in children. Can J Ophthalmol. 2019;54(6):653-658. https://doi.org/10.1016/j.jcjo.2019.02.007

19. Beier D, Korsbæk JJ, Bsteh G, Macher S, Marik W, Pemp B, et al. Magnetic Resonance Imaging Signs of Idiopathic Intracranial Hypertension. JAMA Netw Open. 2024;7(7):e2420138. https://doi.org/10.1001/jamanetworkopen.2024.20138

20. Jivraj I, Cruz CA, Pistilli M, Kohli AA, Liu GT, Shindler KS, et al. Utility of Spectral-Domain Optical Coherence Tomography in Differentiating Papilledema From Pseudopapilledema: A Prospective Longitudinal Study. JNeuroophthalmol. 2021;41(4):e509-e515. https://doi.org/10.1097/WNO.0000000000001087