СОВРЕМЕННЫЕ АСПЕКТЫ ЛЕЧЕНИЯ СПОНТАННОГО  ВНУТРИМОЗГОВОГО КРОВОИЗЛИЯНИЯ (ОБЗОР ЛИТЕРАТУРЫ)

К.Б. Ырысов; Н.У. Гайпов; М.Б. Ырысова

doi:10.54890/1694-8882-2024-5-105

К.Б. Ырысов Н.У. Гайпов М.Б. Ырысова

DOI:

https://doi.org/10.54890/1694-8882-2024-5-105

Аннотация

Мээ ичине кан куюлуулар (МКК) инсульттун өзгөчө катаал жана майыптоочу түрү болуп саналат. Контролдонбогон артериалдык гипертензия (АГ) спонтандык МКК кеңири тараган себеби болу эсептелет. Нейровизуализациядагы, инсультту уюштурулуп дарылоо, адистештирилген нейрореанимация, медикаментоздук жана хирургиялык дарылоонун акыркы жетишкендиктери МКК жабыркаган бейтаптарды кароону жакшыртты. Өз убагындагы дем алуу жолдорун коргоо, заладуу артериалдык гипертензияны контролдоо, коагулопатияны ыкчам дарылоо жана хирургиялык кийлигишүү МКК оор формасынан жабыркаган бейтаптарга жашап кетүүгө мүмкүнчүлүктү жогорулатат. Жакындагы эки рандомизацияланган изилдөөлөр систоликалык артериалдык кан басымын интенсивдүү <140 мм сым. мам. түшүрүүнүн коопсуздугун далилдешти. Антитромбоцитардык дарылоо алган бейтаптарга хирургиялык кийлигишүү пландалбаса, тромбоциттерди куюу көрсөтүлгөн эмес. Көлөмү маанилүү чоңойбогон кичине гематомасы бар бейтаптарга маннит менен гипертоникалык физиологиялык эритме (ГФЭ) куюунун зарылдыгы жок. Бирок, чоң көлөмдүү (көлөмү > 30 куб сантиметр) мээге кан куюлуусу бар же симптоматикалык перигематомалык шишүүсү бар бейтаптарда кан каймагында натрийдин деңгээлин 140-150 мэкв/л 7-10 күн кармоо мээ шишиүүсүн жана масс-эффектинин тароосун токтотууга шарт түзөт. Маннитол жана и ГФЭ өткөөл учурларда мээ шишүүсү күчөгөндө, баш сөөк ичиндеги басым (БСБ) жогорулаганда же дислокация өөрчүгөндө колдонуу пайдалуу. ГФЭ борбордук канал аркылуу
тынымсыз инфузия (3%) түрүндө же болюстук ыкма (23,4%) менен берилүүсү тийиш. Вентрикулостомия мээ карынчаларына кан куюлган, гидроцефалиясы же жогору БСБ бар оор бейтаптарга көрсөтүлгөн. Кара кушунда же чыкый үлүшүндө гематомасы бар бейтаптарга ыкчам гематоманы алып салуу пайда берет.

Ключові слова:

мээ ичине кан куюлуу, инсульт, артериалдык гипертензия, баш сөөк ичиндеги басым, баш сөө ичиндеги гематома.

Біографії авторів

К.Б. Ырысов, И.К. Ахунбаев атындагы Кыргыз мамлекеттик медициналык академиясы

Дипломго чейинки жана дипломдон кийинки нейрохирургия кафедрасы

Н.У. Гайпов, И.К. Ахунбаев атындагы Кыргыз мамлекеттик медициналык академиясы

Дипломго чейинки жана дипломдон кийинки нейрохирургия кафедрасы

М.Б. Ырысова, И.К. Ахунбаев атындагы Кыргыз мамлекеттик медициналык академиясы

Жалпы жана клиникалык эпидемиология кафедрасы

Посилання

1. Magid-Bernstein J, Girard R, Polster S. Cerebral Hemorrhage: Pathophysiology, Treatment, and Future Directions. Circ Res. 2022;130(8):1204-1229. https://doi.org/10.1161/CIRCRESAHA.121.319949

2. Zhang R, Xue M, Yong VW. Central Nervous System Tissue Regeneration after Intracerebral Hemorrhage: The Next Frontier. Cells. 2021;10(10):2513. https://doi.org/10.3390/cells10102513

3. Jiang C, Guo H, Zhang Z, Wang Y, Liu S, Lai J, et al. Molecular, Pathological, Clinical, and Therapeutic Aspects of Perihematomal Edema in Different Stages of Intracerebral Hemorrhage. Oxid Med Cell Longev. 2022;2022:3948921. https://doi.org/10.1155/2022/3948921

4. Xu Y, Chen A, Wu J, Wan Y, You M, Gu X, et al. Nanomedicine: An Emerging Novel Therapeutic Strategy for Hemorrhagic Stroke. Int J Nanomedicine. 2022;17:1927-1950. https://doi.org/10.2147/IJN.S357598

5. Li X, Chen G. CNS-peripheral immune interactions in hemorrhagic stroke. J Cereb Blood Flow Metab. 2023;43(2):185-197. https://doi.org/10.1177/0271678 X221145089

6. Gaffey AE, Rosman L, Burg MM, Haskell SG, Brandt CA, Skanderson M, et al. Posttraumatic Stress Disorder, Antidepressant Use, and Hemorrhagic Stroke in Young Men and Women: A 13-Year Cohort Study. Stroke. 2021;52(1):121-129. https://doi.org/10.1161/STROKEAHA.120.030379

7. Maida CD, Norrito RL, Rizzica S, Mazzola M, Scarantino ER, Tuttolomondo A. Molecular Pathogenesis of Ischemic and Hemorrhagic Strokes: Background and Therapeutic Approaches. Int J Mol Sci. 2024;25(12):6297. https://doi.org/10.3390/ijms25126297

8. Hsieh MT, Huang KC, Hsieh CY, Tsai TT, Chen LC, Sung SF. Validation of ICD-10-CM Diagnosis Codes for Identification of Patients with Acute Hemorrhagic Stroke in a National Health Insurance Claims Database. Clin Epidemiol. 2021;13:43-51. https://doi.org/10.2147/CLEP.S288518

9. Chen YZ, Huang ZY, Zhou WW, Li ZY, Li XP, Chen SS, et al. Uncovering the characteristics of the gut microbiota in patients with ischemic stroke and hemorrhagic stroke. Sci Rep. 2024;14(1):11776. https://doi.org/10.1038/s41598-024-62606-x

10. Zhang S, Luo W, Pan T, Xie J, Xu Z, Fang Y. ALDH2 rs671 Polymorphism Likely a Risk Factor for Hemorrhagic Stroke: A Hospital-Based Study. Int J Gen Med. 2023;16:1471-1478. https://doi.org/10.2147/IJGM.S409183

11. Julián-Villaverde FJ, Serrano-Ponz M, Ramalle-Gómara E, Martínez A, Ochoa-Callejero L. CCL5 Levels Predict Stroke Volume Growth in Acute Ischemic Stroke and Significantly Diminish in Hemorrhagic Stroke Patients. Int J Mol Sci. 2022;23(17):9967. https://doi.org/10.3390/ijms23179967

12. Ye S, Pan H, Li W, Wang J, Zhang H. Development and validation of a clinical nomogram for differentiating hemorrhagic and ischemic stroke prehospital. BMC Neurol. 2023;23(1):95. https://doi.org/10.1186/s12883-023-03138-1

13. Kim SB, Lee BM, Park JW, Kwak MY, Jang WM. Weekend effect on 30-day mortality for ischemic and hemorrhagic stroke analyzed using severity index and staffing level. PLoS One. 2023;18(6):e0283491. https://doi.org/10.1371 /journal.pone.0283491

14. Kvernland A, Kumar A, Yaghi S, Raz E, Frontera J, Lewis A, et al. Anticoagulation use and Hemorrhagic Stroke in SARS-CoV-2 Patients Treated at a New York Healthcare System. Neurocrit Care. 2021;34(3):748-759. https://doi.org/10.1007/ s12028-020-01077-0

15. Hwang J, Kalra A, Shou BL, Whitman G, Wilcox C, Brodie D, et al. Epidemiology of ischemic stroke and hemorrhagic stroke in venoarterial extracorporeal membrane oxygenation. Crit Care. 2023;27(1):433. https://doi.org/10.1186/s13054-023-04707-z

16. Park JH, Lee J, Kwon SU, Sung Kwon H, Hwan Lee M, Kang DW. Elevated Pulse Pressure and Recurrent Hemorrhagic Stroke Risk in Stroke With Cerebral Microbleeds or Intracerebral Hemorrhage. J Am Heart Assoc. 2022;11(3):e022317. https://doi.org/10.1161/JAHA.121.022317

17. Alsbrook DL, Di Napoli M, Bhatia K, Biller J, Andalib S, Hinduja A, et al. Neuroinflammation in Acute Ischemic and Hemorrhagic Stroke. Curr Neurol Neurosci Rep. 2023;23(8):407-431. https://doi.org/10.1007/s11910-023-01282-2

18. Yeh JJ, Kuo IL, Yip HT, Hsueh MY, Hsu CY, Kao CH. Effects of colchicine use on ischemic and hemorrhagic stroke risk in diabetic patients with and without gout. Sci Rep. 2022;12(1):9195. https://doi.org/10.1038/s41598-022-13133-0

19. Zhao J, Feng J, Ma Q, Li C, Qiu F. Prognostic value of inflammation biomarkers for 30-day mortality in critically ill patients with stroke. Front Neurol. 2023;14:1110347. https://doi.org/10.3389/fneur.2023.1110347

20. Wong YS, Tsai CF, Ong CT. Risk factors for stroke recurrence in patients with hemorrhagic stroke. Sci Rep. 2022;12(1):17151. https://doi.org/10.1038/s41598-022-22090-7