БИШКЕК ШААРЫНЫН ӨСПҮРҮМДӨРҮ АРАСЫНДА   ТАМЕКИ ЧЕГҮҮНҮН ТАРАЛЫШЫ

Ж.С. Сыдыков; И.Б. Керимбаева; Ж.А. Аманова

doi:10.54890/EHJ-2024-1-150

Ж.С. Сыдыков И.Б. Керимбаева Ж.А. Аманова

DOI:

https://doi.org/10.54890/EHJ-2024-1-150

Аннотация

Азыркы шартта балдар жана өспүрүмдөр арасында, аныни чинде Кыргызстанда оорулардын көбөйүшү байкалууда. Изилдөө жогорку класстын окуучулары арасында тамеки тартуунун таралышын изилдөөгө, тамеки тартууга түрткү болгон себептерди аныктоого жана мектеп окуучуларынын тамекинин организмге тийгизген зыянын баалоо деңгээлин баалоого багытталган.
Максатка жетүү үчүн 318 мектеп окуучусуна сурамжылоо жүргүзүлдү. Анын тамеки тартуу маселелери боюнча сурамжыланган ыкмалары, тамеки чегүүнүн жыштыгы жана саны, тамеки чеккендерге алардын катышуусунда жана тамеки тартуунун зыяндуулугу жөнүндө маалымат булактарын көрсөтүшкөн.
Изилдөөнүн натыйжалары жогорку класстын окуучуларынын арасында тамеки чегүүнүн жогорку деңгээлин көрсөттү (25%). Өспүрүмдөрдүн тамеки тартуусуна көмөктөшүүчү негизги фактор-жакындарынын тамеки чегүүсүнүн таралышы (айрыкча кыздар арасында жогору). Сурамжылоого катышкан айрым студенттер организмге тамеки тартуунун зыяндуулугу жөнүндө жетиштүү билишпейт.

Ключові слова:

өспүрүмдөр, мектеп, тамекитартуу, тамеки тартуунун таралышы, өспүрүмдөр арасында тамеки тартуунун себептери.

Біографії авторів

Ж.С. Сыдыков, И.К. Ахунбаев атындагы Кыргыз мамлекеттик медициналык академиясы

Гигиеналык дисциплиналар кафедрасы

И.Б. Керимбаева, И.К. Ахунбаев атындагы Кыргыз мамлекеттик медициналык академиясы

Гигиеналык дисциплиналар кафедрасы

Ж.А. Аманова, И.К. Ахунбаев атындагы Кыргыз мамлекеттик медициналык академиясы

Кафедра Гигиенических дисциплин

Посилання

1. Всемирная организация здравоохранения. Табак. Режим доступа: https://www.who.int/ru/news-room/fact-sheets/detail/tobacco (Ссылка активна на 31.07.23).

2. Ferlay J, Shin H, Bray F, Forman D, Mathers C, Parkin DM. Estimates of worldwide burden of cancer in 2008: Globocan 2008. Int J Cancer. 2010;127(12):2893-2917. https://doi.org/10.1002/ijc.25516 9

3. Willi C, Bodenmann P, Ghali W, Faris PD, Cornuz J. Active smoking and the risk of Type 2 diabetes. JAMA. 2007;298:2654-2664. https://doi.org/10.1001/jama .298.22.2654

4. Полупанов А.Г., Толебаева А.А., Сабиров И.С., Алтымышева А.Т., Сабирова А.И., Ураимова А.А., и др. Глобальное исследование потребления табака среди молодежи в Кыргызской Республике (исследование GYTS, 2019). Пульмонология. 2020;30(3):270-277. https://doi.org/10.18093/0869-0189-2020-30-3-270-277

5. Полупанов А.Г., Толебаева А.А., Сабиров И.С., Алтымышева А.Т., Сабирова А.И., Ураимова А.А. Употребление табачных изделий среди подростков в Кыргызской Республике (по результатам исследования GYTS - Кыргызстан). Профилактическая медицина. 2020;23(4):74-79. https://doi.org/10.17116/ profmed20202304174

6. Маркова, А.И., Ляхович А. В., Лозовская А. С. Отношение школьников к табакокурению: социально- гигиеническое исследование. Гигиена и санитария. 2011;3:69-74.

7. Баранов А.А., Кучма В.Р., Звездина И.В. Табакокурение детей и подростков: Гигиенические и медикосоциальные проблемы и пути решения. М.: Литтерра; 2007. 213 с.