ОХРАНА ЗДОРОВЬЯ УЧАЩИХСЯ МУЗЫКАЛЬНОЙ  ШКОЛЫ-ИНТЕРНАТА И ХОРЕОГРАФИЧЕСКОГО УЧИЛИЩА: АНАЛИЗ ПИТАНИЯ И ФИЗИЧЕСКОГО РАЗВИТИЯ

И.Б. Керимбаева; М.К. Эсенаманова

doi:10.54890/.v1i1.1298

И.Б. Керимбаева М.К. Эсенаманова

DOI:

https://doi.org/10.54890/.v1i1.1298

Аннотация

Өсүү жана өнүгүү процессии болгон физикалык өнүгүү балдардын жана өспүрүмдөрдүн ден соолугунун эң маанилүү жана жагымдуу көрсөткүчү болуп эсептелет. Балдардын өнүгүүсүнө жана ден соолугуна таасир этүүчү факторлордун арасында саны жана сапаты боюнча физиологиялык муктаждыктарга жооп берген дени сак жана тең салмактуу тамактануу маанилүү ролду ойнойт. Бул жагынан алып караганда, биздин изилдөөнүн максаты изилдөө жана музыкалык мектеп - интернатынын жана балетмейстср мектеп окуучуларынын дене тарбия жана тамактануу салыштыруу болгон.
Музыкалык мектеп-интернатта жана хореографиялык окуу жайда 10-17 жаш курактагы балдардын жана өспүрүмдөрдүн дене-бой өнүгүүсүн изилдөө стандарттуу өлчөөчү приборлорду колдонуу менен бирдейлештирилген методика боюнча антропометриялык маалыматтарды пайдалануу менен жүргүзүлдү. Физикалык өнүгүүнүн көрсөткүчтөрүн баалоо үчүн ДССУ (2007) сунуш кылган ченемдерди колдонуу менен физикалык өнүгүүнүн регионалдык стандарттары жана Кетле индекси (БМИ) колдонулган. Эсептөө ыкмасы колдонулган тамак-аш рационун баалоо үчүн. Табылгалар андан кийин балдар жана өспүрүмдөр үчүн сунушталган тамак-аш жана энергия керектөө ченемдери менен салыштырылды.
Жыйынтыктар физикалык өнүгүүнүн орточо көрсөткүчтөрү кадимки ырааттуу өнүгүүгө дал келерин көрсөтүп турат. Бирок, балдардын тамак-аш изилдөө дене салмагынын индекси (ими) жана физикалык өнүгүүсүнө таасир этиши мүмкүн белок, май жана карбонгидрат боюнча сунуш кылынган нормалардан четтөөлөрдү белгилейт. Бул жыйынтыктар диетаны оптималдаштыруу жана булл билим берүү мекемелеринде окуучулардын ден соолугун сактоо боюнча сунуштарды иштеп чыгуу үчүн негиз боло алат.

Ключові слова:

физикалык өнүгүү, дене массасынын индекси (ИМТ), ашыкча жана дене салмагынын тартыштыгы, диета, хореографиялык мектеп, музыкалык мектеп-интернат

Біографії авторів

И.Б. Керимбаева, И.К. Ахунбаев атындагы Кыргыз мамлекеттик медициналык академиясы

Гигиеналык дисциплиналар кафедрасы

М.К. Эсенаманова, И.К. Ахунбаев атындагы Кыргыз мамлекеттик медициналык академиясы

Гигиеналык дисциплиналар кафедрасы

Посилання

1. Заркенова Л.С. Физическое развитие как один из важнейших объективных критериев здоровья детей. Вестник КарГУ. 2010; 80. Режим доступа: https://articlekz.com/ article/6624

2. Кочкорова Ф.А., КасымовО.Т. Физическое развитие учащихся общеобразовательных школ северных регионов Кыргызской Республики. Современные проблемы науки и образования. 2020;3:91-91.

3. Руденко Н.Н., Мельникова И.Ю. Актуальность оценки физического развития детей. Практическая медицина.2009;39:31-34.

4. Кучма В.Р., Скоблина Н.А. Методы оценки показателей физического развития детей при популяционных исследованиях. Российский педиатрический журнал. 2008;2:47-49.

5. Ураимова А.А., Касымов О.Т. Состояние здоровья учащихся общеобразовательных учреждений с разной формой организации школьного питания. Современные проблемы науки и образования. 2020;2:153-153.

6. Кочкорова Ф.А., Цивинская Т.А., Эсенаманова М.К., Касымов, О.Т., Ысламова Б. Особенности питания детей и подростков школьного возраста, проживающих в южных, северных и высокогорных регионах Кыргызской республики. Профилактическая медицина - 2019: сборник научных трудов Всероссийской научно-практической конференции с международным участием, Санкт-Петербург, 14–15 ноября 2019 года. Часть 1. Санкт-Петербург: Северо-Западный государственный медицинский университет имени И.И. Мечникова; 2019: 236-243.

7. Коновалов И.Е. Концепция физического воспитания музыкантов-инструменталистов средних специальных учебных заведений (современный взгляд). Вестник спортивной науки. 2010;6:51-54.

8. Масленников П.Ю. Экспертная оценка преподавателями классического танца Академии Русского балета имени А.Я. Вагановой физического развития воспитанников исполнительского факультета. Вестник Академии Русского балета им. А.Я. Вагановой. 2014;6:51-56.

9. Кочкорова Ф.А., Атамбаева Р.М., Мингазова Э.Н., Эсенаманова М.К., Касымов О.Т., Сомкулова Э.Дж., и др. Стандарты физического развития детей и подростков школьного возраста (7-17 лет) Кыргызской Республики. Бишкек; 2022. 150 с.

10. World Health Organization. BMI-for-age (5-19 years). (Accessed: 14.01.2023). Available from: https://www.who.int/tools/growth-referencedata-for-5to19-years/indicators/bmi-for-age

11. Эсенаманова М.К., Кочкорова Ф.А., Саржанова К.С., Цивинская Т.А., Атамбаева Р.М., Сомкулова Э.Дж. Нормы физиологических потребностей в энергии, пищевых веществах и продуктах для различных групп населения Кыргызской Республики: Методические рекомендации. Бишкек; 2023. 64 с.