ПОДЪЯЗЫЧНО-ЛИЦЕВОЙ АНАСТОМОЗ ПРИ  ПОВРЕЖДЕНИИ ЛИЦЕВОГО НЕРВА РАЗЛИЧНОЙ ЭТИОЛОГИИ

В.А. Насыров; Ш.И. Буваев; А.Л. Бобров

doi:10.54890/1694-8882-2025-2-151

В.А. Насыров Ш.И. Буваев А.Л. Бобров

DOI:

https://doi.org/10.54890/1694-8882-2025-2-151

Аннотация

Бет нервинин жабыркашы ортоңку кулак жана баш сөөгүнүн түбүнө жүргүзүлгөн хирургиялык кийлигишүүлөрдө, айрыкча мосто-мээ бурчундагы жана самын сөөктөгү шишиктерде, кеңири тараган татаалдашуулардын бири болуп саналат. Эгерде бет нервинин проксималдык бөлүгүн калыбына келтирүү мүмкүн болбосо, подъязычно-бет анастомозу эң натыйжалуу реиннервация ыкмаларынын бири катары саналат. Бул изилдөөдө ар түрдүү этиологиядагы бет нервинин жабыркашы бар 36 бейтапка жасалган "учу менен учу" анастомозу боюнча хирургиялык операциялардын ретроспективдүү анализи келтирилген. Натыйжалуулук Хаус-Брекман шкаласы жана мимикалык булчуңдардын электромиографиясы аркылуу операциядан кийинки 12 ай аралыгында бааланды. Жыйынтыгында, 77,4 % бейтапта оң динамика менен, өзгөчө көз айланасындагы жана маңдайдагы булчуңдарда, функциялардын акырындык менен калыбына келиши байкалган. Бейтаптардын жарымына жакынынын бетинин симметриясы толук калыбына келген. Бирок, бул ыкма тилдин жарымдык атрофиясы жана сүйлөөдө кыйынчылыктар сыяктуу терс таасирлерге алып келиши мүмкүн. Алынган жыйынтыктар 12 айлык мөөнөт ичинде эрте анастомоз жүргүзүүнүн зарылдыгын көрсөтүп, хирургиялык жана реабилитациялык методдорду өркүндөтүү керектелээрин белгилейт.

Ключові слова:

бет нервтери, бет нервинин жабыркашы, бет нервинин анастомозу

Біографії авторів

В.А. Насыров, И.К. Ахунбаев атындагы Кыргыз мамлекеттик медициналык академиясы

Оториноларингология кафедрасы

Ш.И. Буваев, И.К. Ахунбаев атындагы Кыргыз мамлекеттик медициналык академиясы

Оториноларингология кафедрасы

Посилання

1. Гребенюк В.И., Чуприна Ю.В. Хирургическое лечение параличей лицевых мышц. Ленинград: Медицина; 1964. 156 с.

2. Кардаш А.М. Реабилитация больных с повреждением лицевого нерва. Архив клинической и экспериментальной медицины. 2003;12(1):84-86.

3. Ширшов И.А. Лечение травматического повреждения лицевого нерва: протоколы заседания Московского общества нейрохирургов. Заседание от 24.02.2005 N 89. Нейрохирургия. 2006;1:61

4. Przepiórka Ł, Kunert P, Rutkowska W, Dziedzic T, Marchel A. Surgery After Surgery for Vestibular Schwannoma: A Case Series. Front Oncol. 2020;10:588260. Published 2020 Dec 18. https://doi.org/10.3389/fonc.2020.588260

5. Körte W. Ein Fall von Nervenpfropfung des Nervus facialis auf den Nervus hypoglossus. Dtsch Med Wochenschr. 1903;29:293-295.

6. Clayton MI, Rivron RP, Hanson DR, Fenwick JD. Evaluation of recent experience in hypoglossal-facial nerve anastomosis in the treatment of facial palsy. J Laryngol Otol. 1989;103(1):63-65. https://doi.org/10.1017/s0022215100108047

7. Cai X, Qian M, Shen Y, Yuan Y, Zheng X, Ying T, et al. Factors influencing outcomes of simultaneous hypoglossal-facial and cervical-hypoglossal nerve anastomoses for facial palsy. J Clin Neurosci. 2025;136:111288. https://doi.org/ 10.1016/j.jocn.2025.111288

8. Darrouzet V, Martel J, Enee V, Bebear JP, Guerin J. Vestibular schwannoma surgery outcomes: our multidisciplinary experience in 400 cases over 17 years. Laryngoscope. 2004;114(4): 681-688. https://doi.org/10.1097/00005537-200404000-00016

9. Kaylie DM, Gilbert E, Horgan MA, Delashaw JB, Mc-Menomey SO. Acoustic neuroma surgery outcomes. Otol Neurotol. 2001;22(5):686-689. https://doi.org/ 10.1097/00129492-200109000-00022

10. Kim CS, Chang SO, Oh SH, Ahn SH, Hwang CH, Lee HJ. Management of infratemporal facial nerve schwannoma. Otol Neurotol 2003;24(2):312-316. https://doi.org/10.1097/00129492-200303000-00030

11. Samii M, MatthiesC. Indication, technique and results of facial nerve reconstruction. Acta Neurochir (Wien). 1994;130(1-4): 125-139. https://doi.org/10.1007/ BF01405512

12. Шкороботун В.О., Абизов Р.А., Шкоба Я.В. Особливості хірургічного лікування парезу лицевого нерва, зумовленого хронічним гнійним середнім отитом. Зозулi Ю.П., ред. Матеріали ІІІ з’їзду нейрохірургів України. Крим: Алушта; 2003:299. Режим доступа: https://neuro.kiev.ua/wp-content/uploads/III_ Congr_Neuro_Ukr_Materialy.pdf

13. Bento RF, de Brito RV. Gunshot wounds to the facial nerve. Otol Neurotol. 2004;25(6):1009-1013. https://doi.org/10.1097/00129492-200411000-00025

14. Gavron JP, Clemis JD. Hypoglossal-facial nerve anastomosis: a review of forty cases caused by facial nerve injuries in the posterior fossa. Laryngoscope 1984; 94(11 Pt 1):1447-1450.

15. Kunihiro T, Kanzaki J, O-Uchi T. Hypoglossal-facial nerve anastomosis. Clinical observation. Acta Otolaryngol Sup-pi (Stockh). 1991;487:80-84.

16. Sood S, Anthony R, Homer JJ, Van Hille P, Fenwick JD. Hypoglossal-facial nerve anastomosis: assessment of clinical results and patient benefit for facial nerve palsy following acoustic neuroma excision. Clin Otolaryngol Allied Sci. 2000;25(3):219-226. https://doi.org/10.1046/j.1365-2273.2000.00348.x

17. Pensak ML, Jackson CG, Glasscock ME III, Gulya AJ. Facial reanimation with the VII-XII anastomosis: analysis of the functional and psychologic results. Otolaryngol Head Neck Surg 1986;94(3):305-310. https://doi.org/10.1177/ 019459988609400308

18. Matsunaga T, Kanzaki J, O-Uchi T, Kunihiro T, Ogata A, Inoue Y, et al. Functional and histological evaluation of the facial nerve in patients who have undergone hypoglossal-facial anastomosis after removal of cerebellopontine angle tumors. ORL J Otorhinolaryngol Relat Spec 1995;57(3):153-160. https://doi.org/10. 1159/000276729

19. Гехт Б.М., Касаткина Л.Ф., Самойлов MM, Санадзе А.Г. Электромиография в диагностике нервно-мышечных заболеваний. Таганрог: Изд-во ТРТУ; 1997. 370 c.

20. Hammerschlag PE, Brudny J, Cusumano R, Cohen NL. Hypoglossal-facial nerve anastomosis and electromyographic feedback rehabilitation. Laryngoscope. 1987;97(6):705-709. https://doi.org/10.1288/00005537-198706000-00011

21. House JW, Brackmann DE. Facial nerve grading system. Otolaryngol Head Neck Surg. 1985;93:146-147. https://doi.org/10.1177/019459988509300202

22. Manni JJ, Beurskens CHG, van de Velde C, Stokroos RJ. Reanimation of the paralyzed face by indirect hypoglossal-facial nerve anastomosis. Am J Surg 2001;182(3):268-73. https://doi.org/10.1016/s0002-9610(01)00715-2

23. Команцев В.Н., Заболотных В.А. Методические основы клинической электронейромиографии: Руководство для врачей. Санкт-Петербург: Лань; 2001. 349 с.

24. Mualem W, Alexander AY, Bambakidis P, Michalopoulos GD, Kerezoudis P, Link MJ, et al. Predictors of favorable outcome following hypoglossal-to-facial nerve anastomosis for facial nerve palsy: a systematic review and patient-level analysis of a literature-based cohort. J Neurosurg. 2022;138(4):1034-1042. https://doi.org/10.3171/2022.6.JNS22240

25. Brudny J, Hammerschlag PE, Cohen NL, Ransohoff J. Electromyographic rehabilitation of facial function and introduction of a facial paralysis grading scale for hypoglossal-facial nerve anastomosis. Laryngoscope. 1988;98(4):405-410. https://doi.org/10.1288/00005537-198804000-00010

26. Кузанов И.Е., Калантаров А.М. Способы восстановления мимики лица при параличе лицевого нерва. Анналы хирургии. 2002;5:46-50.

27. Hamdi OA, Jones MK, Ziegler J, Basu A, Oyer SL. Hypoglossal Nerve Transfer for Facial Nerve Paralysis: A Systematic Review and Meta-Analysis. Facial Plast Surg Aesthet Med. 2024;26(2):219-227. https://doi.org/10.1089/fpsam.2023.0144